Viðskipti | ViðskiptaMogginn | 28.1.2018 | 14:00

Aðstaðan við lónið löngu sprungin

mbl.is/RAX

Jökulsárlón hefur ekki farið varhluta af stórauknum fjölda erlendra ferðamanna en hefur gætt þess að halda rétt á spöðunum um leið. Fyrir bragðið er fyrirtækið nú á lista yfir framúrskarandi fyrirtæki.

„Helst ber að þakka því hversu mjög hefur fjölgað erlendum ferðamönnum til landsins,“ segir Ágúst Elvarsson framkvæmdastjóri þegar við tökum tal saman um árið sem var hjá fyrirtækinu. „Þeir skila sér margir á Jökulsárlón og þar af leiðandi fara fleiri farþegar í ferðirnar okkar. Fyrirtækinu hefur því gengið mjög vel.“

Ágúst bætir því við að einnig hafi markvisst verið stefnt að því að auka eiginfjárhlutfall fyrirtækisins.

„Þær fjárfestingar sem við höfum farið í eru því ekki fjármagnaðar með lántöku heldur með eigin fé.

Að sjálfsögðu reynum við líka að vanda okkur eins og hægt er að veita viðskiptavinum okkar fyrsta flokks upplifun og þjónustu. Við erum stanslaust að reyna að bæta okkur á öllum sviðum sem ég tel mjög mikilvægt. Passa þarf að gleyma sér ekki þegar vel gengur og vera alltaf á tánum varðandi það sem má bæta.“

Einn fallegasti staður landsins

Jökulsárlón er einstakur staður á heimsvísu, og þótt til séu einhver jökullón sem eru svipuð telur Ágúst að nánast sé hægt að fullyrða að ekkert sé jafn aðgengilegt gestum. „Starfsemi okkar fer fram alveg við þjóðveginn. Hægt er að leggja bílnum og vera kominn út á lón á hjólabát 20 mínútum seinna. Lónið er að mínu mati einn fallegasti staður landsins og oft á tíðum sjá ferðamenn eitthvað sem þeir hafa aldrei séð neitt í líkingu við. Svæðið felur í sér svo mikla andstæðu við umhverfi sitt. Þú ferðast frá hálfgerðri vin í eyðimörkinni, sem er Skaftafellsþjóðgarður, í gegnum svarta sanda þar sem jöklar taka á móti þér. Á leiðinni sérðu bæði græn tún, hvíta og bláa jökla, svört fjöll og sanda og svo held ég að ferðamenn upplifi oft þetta „wow“-augnablik þegar þeir koma loksins að brúnni yfir Jökulsá á Breiðamerkursandi þar sem lónið birtist þeim nánast úr engu.“

Þetta þekkja allir sem reynt hafa; aðkoman að lóninu er engu lík.

„Ég hef oft sett mig í spor ferðamanns sem er að sjá allt þetta í fyrsta skipti og ég held að fyrir þá sé þetta mögnuð upplifun. Lónið tekur líka sífelldum breytingum og náttúran skapar nýja skúlptúra úr ísnum daglega.“

Ágúst bætir því við að Jökulsárlón fari ekki varhluta af loftslagsbreytingum, nokkuð sem hann horfir upp á frá degi til dags.

„Jökulsárlón sýnir á mjög skýran hátt áhrif hlýnunar jarðar enda hefur það stækkað mjög hratt og jökullinn hopað mikið. Þetta er því fyrir marga staður sem þeir vilja upplifa áður en það er of seint. Lónið og jökullinn verður auðvitað þarna áfram næstu 1-2 kynslóðir en ef hlýnunin heldur áfram gæti hann verið svo gott sem horfinn eftir það. Sama hvað gerist verður landslagið og ásýnd jökulsins mjög ólík því sem hún er nú.“

Vel má vera að þetta spili að einhverju leyti inn í aukna aðsókn hin seinni ár en Ágúst segir farþegum hafa fjölgað mikið síðustu ár.

„Farþegum hefur fjölgað mikið undanfarin ár og meðalfjölgunin er rúm 16% á ári. Mestur var vöxturinn 25,5% milli áranna 2015 og 2016 en 2017 hægði aðeins á fjölguninni og var hún ekki nema 6%,“ segir Ágúst og bætir því við að heildarfjöldi farþega árið 2017 hafi verið rúmlega 165 þúsund.

Langflestir útlendir og langflestir á sumrin

Hlutfall Íslendinga af heildarfarþegafjölda hefur lækkað töluvert undanfarin ár samhliða fjölgun á erlendum gestum, að sögn Ágústs.

„Ég held að fjöldi Íslendinga á ári hafi haldist nánast sá sami síðastliðin fimm ár en sem hlutfall af heildarfjöldanum er það sjálfsagt komið niður í um 2%.“

Gestir koma að Jökulsárlóni allt árið þótt þeir séu langflestir yfir sumarmánuðina. „Um 80% af farþegum okkar fara í siglingar frá byrjun júní og út september. Við hefjum siglingar á lóninu í byrjun maí þótt það hafi gerst að við getum byrjað aðeins fyrr eða í lok apríl þegar aðstæður eru hagstæðar.“

Ágúst bendir í framhaldinu á að engu að síður hafi fjölgað mikið þeim sem koma á jaðartíma.

„Maímánuður er til dæmis orðinn svipað stór og júní var fyrir nokkrum árum. Eins hefur orðið algjör sprenging í komu ferðamanna á Jökulsárlón yfir háveturinn. Á þessum tíma getum við þó ekki siglt þar sem lónið er meira eða minna ísilagt.

Það sem flestir ferðamenn eru að sækja í yfir háveturinn eru gríðarlega vinsælar íshellaferðir en mörg fyrirtæki fara í með ferðamenn í íshella í Breiðamerkurjökli.“

Nauðsynlegar úrbætur á aðstöðunni

Þegar árið fram undan ber á góma – hvað helst er á döfinni hjá Jökulsárlóni – koma Ágústi strax í hug nokkur atriði er varða uppbyggingu aðstöðunnar.

„Því miður höfum við ekki fengið leyfi fyrir þeim viðbótum sem við viljum gera. Veitingaskálinn við Jökulsárlón og öll aðstaða er löngu sprungin, gerði það í raun fyrir meira en 10 árum. Áður en jörðin fór á uppboð hefur fyrirtækið verið tilbúið með uppbyggingu upp á 1,5 milljarða. Þessi uppbygging felst í þjónustubyggingum, salernisaðstöðu, starfsmannaaðstöðu, bættu bílastæði og fleira. Við ætlum þó að reyna að bæta það við Jökulsárlón sem við mögulega getum. Mestu breytingarnar eru í „starfsmannabúðum“ fyrirtækisins, sem við getum kallað svo. Jökulsárlón á sveitabæ sem er í um 10 km fjarlægð frá lóninu þar sem um 45 starfsmenn búa saman yfir háannatímann. Þar eru miklar framkvæmdir núna við að bæta aðstöðuna svo um munar.“

jonagnar@mbl.is