Viðskipti | Morgunblaðið | 30.4.2025 | 8:40 | Uppfært 9:58

„Hraðahindrun frekar en vegatálmi"

Í ljósi nýrra mælinga þarf Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri að líkindum að leggjast yfir reiknistokkinn fyrir vaxtaákvörðunarfundinn 21. maí. mbl.is/Karítas

Ársverðbólga mældist 4,2% í apríl, samkvæmt nýjustu tölum Hagstofu Íslands sem birtar voru í gær. Þetta er hækkun úr 3,8% í mars. Hækkunin kom að nokkru leyti á óvart þar sem spár viðskiptabanka voru lægri og olli mælingin því vonbrigðum. Nokkrir leiðandi aðilar samfélagsins létu stór orð falla í kjölfarið.

ViðskiptaMogginn leitaði til Hafsteins Haukssonar, aðalhagfræðings Kviku banka, sem segir í þessu samhengi:

„Ég held að markaðurinn hafi verið svekktur yfir að verðbólgan skyldi fara aftur svona hressilega yfir vikmörk eftir góðan árangur síðustu mánuði, enda myndaðist smávegis söluþrýstingur á óverðtryggð ríkisbréf eftir að talan birtist. Sem betur fer finnst mér þó ólíklegt að mælingin sé til marks um að verðbólgan sé að lenda á vegg. Undanfarin tvö ár höfum við áður fengið svona bakslag í hjöðnun verðbólgunnar og þau reynst tímabundin þegar upp er staðið.“

Líkur á vaxtalækkun í næstu vaxtaákvörðun Seðlabanka Íslands, sem verður tilkynnt 21. maí, hafa samkvæmt greiningaraðilum minnkað, nefnir Landsbankinn það sem dæmi í Hagsjá um viðbrögð við tölunum. Neysla landsmanna heldur áfram að aukast, húsnæðisverð hækkar og verðbólguvæntingar eru áfram miklar.

„Ég á von á því að þessi mæling sé hraðahindrun frekar en vegatálmi í hjöðnun verðbólgunnar. Verðbólgan ætti að stinga sér aftur undir vikmörk strax í maí og hún gæti svo farið áfram lækkandi fram á sumar. Ég hef mestar áhyggjur af vaxandi tregðu í innlenda hluta verðbólgunnar, sem er að hluta til drifinn áfram af hækkun launakostnaðar í byrjun árs. Þetta gæti torveldað síðustu míluna í átt að markmiði, en ég hef þrátt fyrir það trú á því að verðbólga komist varanlega undir vikmörk á næstu mánuðum og verðbólgan haldist á bilinu 3-4% næsta kastið.“

Varðandi næsta vaxtaákvörðunarfund og framtíð vaxtalækkunarferlisins segir Hafsteinn:

„Ég hafði gert mér vonir um að 50 punkta vaxtalækkun yrði á matseðli peningastefnunefndar í maí, en líklega gerir þessi vonbrigðamæling út af við þá von. Hingað til hefur nefndin aðallega viljað lækka vexti í takti við hjöðnun verðbólgu, og því er kannski ekki að sjá að það sé verulegt svigrúm til lækkunar vaxta þegar verðbólgan hefur ekkert lækkað frá síðasta fundi nefndarinnar í mars.

„Við gætum engu að síður fengið varfærna 25 punkta lækkun, enda er langt hlé fram að næsta fundi nefndarinnar í ágúst og horfur á að verðbólga gangi niður í sumar á sama tíma og veikleikar blasa við í ytra umhverfi hagkerfisins vegna óvissu í alþjóðahagkerfinu. Nefndin gæti því ákveðið að það sé réttlætanlegt að losa aðhaldið um hænuskref til skamms tíma í ljósi aðstæðna,“ bætir Hafsteinn við að lokum.