Ég man eftir að hafa setið Ferðamálaráðstefnu fyrir um það bil fimmtán árum síðan, þar sem forsvarsmenn Icelandair kynntu þá stefnu sína að fá milljón ferðamenn til Íslands. Mörgum hryllti við þeirri tölu og vildu frekar fá færri ferðamenn, sem myndu greiða hærra verð og leggja minna álag á landið. Ég var ein af þeim. Ég sá fyrir mér að við gætum orðið nokkurs konar "Galapagos norðursins", þar sem fólk pantaði sér far með löngum fyrirvara og kæmi svo til að njóta óspilltrar náttúru undir leiðsögn aðila sem leggðu áherslu á að vel væri um hana gengið. Um þessa sýn fjallaði ég svo í verkefni sem ég vann meðan ég var í ferðamálafræðinámi.

Milljón ferðamenn
Nú stefnir í að á næsta ári komi milljón ferðamenn til landsins, eða þrefalt fleiri en íbúar landsins eru. Auðvitað koma þeir ekki allir í einu, en hefur enginn velt fyrir sér að við séum að færast of mikið í fang og ættum kannski að reyna að hægja á ferlinu frekar en hitt? Álagið á helstu ferðamannastaði er orðið slíkt að erlendir ferðamenn eru farnir að kvarta yfir því að upplifa ekki lengur þá kyrrð og það fámenni sem þeir áttu von á. Ég veit til þess að ein erlend ferðaskrifstofa gefur sínum viðskiptavinum nú leiðbeiningar um að fara helst að Gullfossi og Geysi snemma morguns eða síðla kvölds til að forðast mesta mannfjöldann sem þar er yfir miðjan daginn.

Hvor Laugavegurinn?
Með fjölgun ferðamanna hafa ferðaþjónustufyrirtæki leitað út fyrir það sem kallast hefðbundnir ferðamannastaðir. Við það dreifist álagið örlítið en jafnframt er varla orðinn til sá slóði á landinu lengur sem ferðamenn eru ekki að flakka um. Ferðahandbækur reyna líka að benda á staði sem eru utan alfaraleiðar og svo mikið er búið að dásama "Laugaveginn" að meirihluti ferðamanna á þeirri gönguleið voru útlendingar þegar ég var þar fyrir tveimur árum. Reyndar virðist ekki alveg ljóst hvort allir væri með það á hreinu hvorn "Laugaveginn" þeir væru að ganga, því minn hópur mætti m.a. ungri stúlku sem klædd var í strigaskó, sokkabuxur, stutt pils og gallajakka, meðan við hin vorum dúðuð í útivistaföt, gönguskó og með göngustafi.

Umhverfisvottuð ferðaþjónusta
Ástæða þess að ég fjalla um þetta í GRÆNUM APRÍL er sú að ég hef allt frá því ég hóf að stunda ferðaþjónusturekstur árið 1996 verið talsmaður þess að ferðaþjónustan - og þá á ég við öll þau fyrirtæki sem koma að ferðaþjónustu - myndi leggja sig fram um að sækjast eftir umhverfisvottun á starfsemi sína til að gera Ísland að einstöku og ábyrgu ferðamannalandi. Lítill almennur áhugi hefur verið fyrir því, fyrr en nú alveg á síðustu árum þegar forsvarsmenn fyrirtækja vakna upp við það að erlendar ferðaskrifstofur og fyrirtæki gera kröfu um umhverfisstefnu, kolefnisjöfnun og ábyrga stjórnun umhverfismála hjá þeim sem þeir ætla að skipta við.

Við berum ábyrgðina
En þurfum við alltaf að bíða eftir að aðrir gerir kröfunar? Er ekki rétt að við gerum kröfu til okkar sjálfra um að ganga af fullri ábyrgð um þær auðlindir sem við erum að nýta í ferðaþjónustu og verða með því fordæmi fyrir aðra. Við eigum bara eitt Ísland og það er ábyrgð okkar sem þar búum NÚNA að hugsa vel um það.

Fylgstu með GRÆNUM APRÍL á Facebook