Gušrśn Bergmann - haus
2. jśnķ 2020

Streita skašar heilsuna

Hefuršu spįš ķ žaš hversu mikil įhrif streita hefur į heilsuna žķna? Eša hversu oft žś segir: „Ég er svo stressuš/stressašur“? Žaš er ešlilegt aš finna fyrir streitu, en óešlilegt aš nį ekki aš slaka į inn į milli og losa sig viš streituna.

Verst er žó aš vita aš višvarandi streita hefur bęlandi įhrif į ónęmiskerfi okkar. Undir miklu streituįlagi eigum viš žvķ erfitt meš aš nį bata į nż ef viš erum aš takast į viš einhverja sjśkdóma. Jafnframt erum viš viškvęmari fyrir hvers konar sżkingum.

STREITA SKAPAST Į MISMUNANDI HĮTT

Margir fara aš tala um stress žegar žeir eru ķ skóla. Žį eru žeir stressašir yfir aš ljśka verkefnum ekki į réttum tķma eša stressašir fyrir próf. Sś streita lķšur yfirleitt fljótt hjį og viš tekur hamingja ef allt gengur vel.

Meš aldrinum eykst yfirleitt įreiti į fólk og samhliša žvķ aukast streituvišbrögšin. Fjįrmįlavandamįl geta veriš mjög stressandi, samskipti viš maka ef žau eru erfiš, eša samskipti į vinnustaš.

Spennan og streitan myndast lķka žegar tķmi er naumur til aš ljśka einhverjum verkefnum eša žegar veriš er aš žjóta į milli staša og umferšin hęgir į feršatķmanum. Allt getur žetta valdiš streituvišbragši ķ lķkamanum.

KRÓNĶSK STREITA

Krónķsk streita telst ekki bara vera afleišing daglegrar streitu. Hśn getur tengst fyrstu kynnum žķnum af streitu, įföllum ķ ęsku og neikvęšum innrętingum sem oft leiša til višvarandi neikvęšra tilfinninga.

Neikvęšar tilfinningar geta meš tķmanum fest sig ķ sessi og leitt til neikvęšrar sjįlfsmyndar og sjįlfsmats. Neikvętt sjįlfsmat getur leitt til eitrašra sambanda sem valda višvarandi streitu og félagslegri einangrun. Allt hefur žetta neikvęš įhrif į heilsuna.

VAGUS TAUGIN OG STREITA

Vagus taugin stjórnar sjįlfrįša og ósjįlfrįša taugakerfi okkar. Ef žś ert undir stöšugu streituįlagi er žetta sjįlfvirka taugakerfi śr jafnvęgi. Viš žaš dregur śr styrk Vagus taugarinnar og hśn nęr ekki aš stjórna bólguvišbrögšum lķkamans.

Žegar sjįlfrįša taugakerfiš (sympatķska), žetta sem er tilbśiš til aš „berjast eša flżja“ er ķ stöšugri virkni, hreinsast streituhormónin aldrei alveg śr lķkamskerfinu. Stöšugt kortisólmagn leišir žvķ meš tķmanum til žess aš vefir ķ lķkamanum skaddast og višvarandi bólga eigi sér staš ķ kerfinu.

Ķ dag klukkan 17:30 er ég meš stutt ókeypis nįmskeiš į Facebook sķšunni minni, žar sem ég fjalla um Vagus taugina og streitu – og leišir til aš styrkja taugina, svo hśn starfi betur.

SMELLTU HÉR ef žś vilt fį įminningu į Messenger žegar ég byrja.