BANKAHRUNIÐ og stöðvun útlána hefur sett stórt strik í fjárfestingarfyllirí landsmanna. Óraunhæft og brjálæðislegt húsnæðisverð hefur sigið á höfuðborgarsvæðinu og á eftir að síga enn. Það er ekkert skrítið við það eins og byggt hefur verið. Það er eins og menn þar syðra hafi reiknað með að við landsbyggðarmenn flyttum allir á mölina eins og sagt er. Allir voru að græða þegar íbúðarverð fór upp. Meira að segja unga fólkið sem var að fjárfesta í fyrsta sinn taldi sig vera að græða. En var þetta raunverulegt og hver ber ábyrgðina á þessu háa verði? Eru það ekki blessaðir bankarnir sem spýttu inn fjármagni svo um munaði og það jafnvel svo að það borgaði sig að kaupa hús og rífa það og byggja nýtt á lóðinni. Fólk tók lán út á húsin og veðsetti í topp til þess að kaupa bíla, fara til útlanda og annað í þeim dúr. Ber fólkið ekki sjálft svolitla ábyrgð? Fasteignasalar bera að sjálfsögðu einhverja ábyrgð þeir töluðu upp verðið með bönkunum, svo ekki sé talað um fjölmiðla sem ekki áttu orð til að lýsa dýrðinni með þessum hækkunum og hjálpuðu þannig til. Nú er lóðum skilað inn fyrir milljarða og heilu hverfin standa auð eða óbyggð. Bera sveitarfélögin ekki smá ábyrgð þarna líka? Ætli sé ekki búið að byggja á suðvesturhorninu fyrir næstu tuttugu árin eða svo? Er ekki allt í lagi að fasteignaverð fari svolítið niður þannig að það sé hægt að kaupa íbúð á þessu svæði fyrir þá sem eru húsnæðislausir? Auðvitað ber svo ríkisstjórnin sína ábyrgð. Var ekki verið að eltast við kosningu í öryggisráðið með tilheyrandi tíma- og peningaeyðslu? Sumir ráðherrar hefðu betur hugað að fjármálabákninu hér heima í stað þess að vera á þönum um allan heim í atkvæðasmölun.
Við vorum á allsherjar fjárfestingarfylliríi og allir vildu dansa í kringum gullkálfinn. Nú vilja hins vegar sem flestir bera af sér og kenna öðrum um. Var þetta ein allsherjar múgsefjun.
Auðvitað er ekki gott að missa vinnuna, það hafa margir reynt í gegnum tíðina. Það hefur ekki alltaf verið tekið út með sældinni á landsbyggðinni þegar illa hefur árað í sjávarútvegi og heilu fyrirtækin horfið úr byggðunum. Ekki fórum við þá og köstuðum eggjum í Alþingishúsið eða þaðan af verra. Það var ekki glæsilegt í kringum og upp úr 1980 þegar verðbólgan fór á fleygiferð og fjöldi fólks varð eignalaus. Ég vona að til þess þurfi ekki að koma núna og ef gengið lagast þá verða erlendu húsnæðislánin sennilega hagstæðari en þau innlendu með sinni verðtryggingu sem aldrei lækkar. Það verður því að sjá til þess að fasteignaverð og lán haldist í hendur að einhverju leyti. Hvernig það er best gert þarf meiri sérfræðing en mig til að svara. Ég á enn mitt 15 milljóna króna einbýlishús og er alveg sáttur við það, þó það hefði farið á 70-80 milljónir í Reykjavík á síðasta ári. Það var og er eitthvað brenglað við þetta fasteignaverð sem er búið til á suðvesturhorninu.
Og nú á aðild að ESB að leysa allan vandann. Samfylkingin heldur ekki vatni yfir dýrðinni að ganga í ESB og ætlar að setja sjálfstæðismenn upp við vegg í þeim málum. Eigum við sjálfstæðismenn að sætta okkur við að samstarfsflokkur í ríkisstjórn skuli haga sér svona, eigum við að láta kúga okkur til þess að gera það sem er andstætt grundvallarviðhorfum okkar og sannfæringu? Við verðum fyrst og fremst að tryggja hagsmuni Íslands og Íslendinga. Það er alveg ljóst að við verðum að flýta okkur hægt og skoða málin alveg ofan í kjölinn. Bjargar ESB-aðild fjármálum heimilanna eða þjóðarinnar? Fjölgar ESB-aðild atvinnutækifærum og minnkar atvinnuleysi? Er ESB-aðild töfralausnin á vanda okkar? Ég efa að það sé reyndin. Látum ekki örvæntingu og taugatitring taka af okkur völdin. Við erum enn fullvalda þjóð og eigum ekki að láta plata okkur í ESB. Við verðum að tryggja þau grundvallaratriði sem við höfum byggt á lífsafkomu okkar, það er: sjávarútvegur og landbúnaður. Skoðum málið af raunsæi og tökum meðvitaða ákvörðun. Vinstri grænir vilja kjósa til Alþingis fyrst og fresta umræðu um ESB. Ekki skrýtið þar sem þeir óttast þá ESB-múgsefjun sem er í þjóðfélaginu. Samfylkingin vill ana beint af augum og knékrjúpa fyrir ESB sama hver áhrifin verða. Erum við að ganga götuna til góðs með þessum ESB-væntingum? Ég efa það.
?

Höfundur er forseti bæjarstjórnar Fjallabyggðar.