Bandarísk stjórnvöld saka Rússa um að magna borgarastríðið í Sýrlandi með því að auka hernaðaraðstoð sína við einræðisstjórn landsins og hefja loftárásir á andstæðinga hennar, m.a. „hófsama“ uppreisnarmenn. Rússneska stjórnin segir á hinn bóginn að lofthernaðurinn beinist eingöngu að Ríki íslams og fleiri samtökum íslamista.

Charles Lister, sérfræðingur í baráttunni gegn hryðjuverkastarfsemi í Miðausturlöndum, segir að taka beri þessa staðhæfingu Rússa með fyrirvara. Þótt stjórninni í Moskvu sé greinilega mikið í mun að berjast gegn íslamistum hafi hún hneigst til þess að setja alla uppreisnarmennina í Sýrlandi undir einn hatt, líta á þá alla sem hryðjuverkamenn er ógni öryggi annarra ríkja, m.a. Rússlands.

Bandaríska leyniþjónustan CIA hefur þjálfað þúsundir sýrlenskra uppreisnarmanna í Jórdaníu til að reyna að efla „hófsamar“ hreyfingar sem hafa barist gegn einræðisstjórninni frá því að stríðið í Sýrlandi hófst í mars 2011 eftir að hún kvað niður mótmæli stjórnarandstæðinga með grimmilegum hætti. Bandarísk stjórnvöld óttast að rússneskar herþotur geri árásir á þessa uppreisnarmenn og fréttaveitan AFP hefur eftir sérfræðingum í málefnum Miðausturlanda að það hafi þegar gerst. Lofthernaðurinn hafi beinst að öllum hreyfingum sem berjast gegn einræðisstjórninni.

AFP

Ekki allt sama tóbakið

Sergej Lavrov, utanríkisráðherra Rússlands, áréttaði að loftárásirnar beindust eingöngu að Ríki íslams og enginn fótur væri fyrir fréttum um að ráðist hefði verið á aðrar hreyfingar. Talsmaður Vladímírs Pútíns Rússlandsforseta sagði að markmiðið með lofthernaðinum væri að styðja sýrlensku stjórnina í baráttunni við Ríki íslams og „aðrar hryðjuverka- og öfgahreyfingar“. Talsmaðurinn var þá spurður hvort loftárásirnar beindust að Frjálsa sýrlenska hernum, fylkingu uppreisnarmanna sem njóta stuðnings vestrænna ríkja og berjast gegn stjórnarhernum og Ríki íslams. Talsmaður Pútíns dró þá í efa að Frjálsi sýrlenski herinn væri í raun til. „Hafa þeir ekki flestir gengið til liðs við samtökin Ríki íslams?“ spurði hann. „Frjálsi sýrlenski herinn var til en enginn veit með vissu hvort svo er ennþá.“

Charles Lister telur að þótt Ríki íslams og fleiri hreyfingar íslamista hafi sótt í sig veðrið í Sýrlandi sé það „augljóslega rangt“ að setja alla andstæðinga einræðisstjórnarinnar undir einn hatt. Hann gagnrýnir einnig Bandaríkjastjórn og segir að stefna hennar í málinu hafi misheppnast með hörmulegum afleiðingum. Hann skírskotar m.a. til frétta um að fyrsti hópurinn, sem CIA þjálfaði og vopnaði, hafi beðið ósigur fyrir hreyfingu, sem tengist al-Qaeda, í júlí sl. og segir að næsti hópur hafi afhent hreyfingunni helming allra farartækja sinna og 25% skotfæra sinna þegar hann kom til Sýrlands fyrir nokkrum dögum.

Reyndar sést þarna vandi Bandaríkjastjórnar í hnotskurn því að hún var lengi treg til að vopna „hófsömu“ uppreisnarmennina af ótta við að vopnin kæmust í hendur íslamskra öfgasamtaka. Stjórnin vildi í fyrstu einbeita sér að því að byggja upp tengsl við sýrlensku stjórnarandstöðuna og beita einræðisstjórnina þrýstingi með hertum efnahagslegum refsiaðgerum.

Stjórn Obama samþykkti þó að lokum að þjálfa og vopna uppreisnarmennina og ákvað síðan með miklum semingi fyrir ári að hefja loftárásir á liðsmenn Ríkis íslams eftir að þeir hófu fjöldamorð á jasídum á yfirráðasvæðum sínum. Markmiðið með loftárásunum er að gera sýrlensku uppreisnarhreyfingunum og Kúrdum kleift að sigrast á liðsmönnum Ríkis íslams, en það hefur ekki gerst og segja má að þær hafi verið eins og olía á eldinn. Lofthernaðurinn hefur aðeins orðið til þess að borgarastríðið hefur harðnað.

Gerði Obama mát

Breski rithöfundurinn og blaðamaðurinn Con Coughlin gagnrýnir tvístígandi stefnu Bandaríkjastjórnar í baráttunni gegn Ríki íslams og segir að Pútín hafi notfært sér „tómarúmið“ vegna ráðleysis Obama til að taka frumkvæðið með það fyrir augum að styrkja stöðu Rússlands í arabalöndum. Rússar ráði nú ferðinni í Sýrlandsmálinu og Bandaríkjamenn geti lítið gert til að stöðva þá. „Obama hefur skýlausan rétt til að láta í ljós þá skoðun að ekki komi til greina að Assad verði leyft að halda forsetaembættinu, en hann hefur engin raunveruleg ráð til að fá þeirri stefnu framgengt. Pútín hefur á hinn bóginn tryggt að Assad haldi velli með því einfaldlega að senda rússneskar vígvélar í höfuðvígi alavíta. Væru leiðtogarnir að tefla skák teldist Pútín hafa gert Obama mát,“ segir Coughlin í grein í The Telegraph.

John Kerry, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, og Sergej Lavrov, starfsbróðir hans frá Rússlandi, ræddu Sýrlandsdeiluna á fundi í höfuðstöðvum Sameinuðu þjóðanna í New York í fyrrakvöld. AFP

Peter Forster, fréttaskýrandi The Telegraph, gagnrýnir einnig ráðleysi ráðamanna á Vesturlöndum en segir að vestrænu ríkin geti ekki orðið við þeirri áskorun Pútíns að ganga til liðs við Rússa og einræðisstjórnina í Sýrlandi í baráttunni gegn íslamistum. Það myndi ekki aðeins styrkja einræðisstjórnina í sessi, heldur einnig verða til þess að „hófsamir“ uppreisnarmenn úr röðum súnní-múslíma neyddust til að ganga til liðs við Ríki íslams, ella ættu þeir á hættu að verða fyrir árásum stjórnarhersins og rússneskra bandamanna þeirra. Slík íhlutun væri því eins og að skvetta olíu á ófriðarbálið.

Ekki betri kostur

Charles Lister tekur í sama streng í grein á fréttavef BBC og segir að stjórnin í Sýrlandi sé ekki og geti aldrei talist betri kostur en Ríki íslams. Hann bendir á að einræðisstjórnin ber ábyrgð á 95% dauðsfallanna í stríðinu og langflestir þeirra sem hafa hrökklast frá heimkynnum sínum flúðu vígamenn einræðisstjórnarinnar, ekki Ríki íslams eða al-Qaeda. Einræðisstjórnin beri ekki aðeins ábyrgð á glæpsamlegum sprengjuárásum á almenna borgara og grimmilegum pyndingum heldur hafi hún hvað eftir annað ýtt af ásettu ráði undir uppgang Ríkis íslams og annarra hreyfinga íslamista í því skyni að sundra andstæðingum sínum.

Fáir styðja íhlutun

• Nýjustu skoðanakannanir benda til þess að rúm 70% Rússa styðji Vladímír Pútín Rússlandsforseta.
• Nýleg könnun bendir til þess að aðeins 14% Rússa séu hlynnt hernaðaríhlutun í Sýrlandi til stuðnings einræðisstjórn landsins. Margir Rússar óttast að rússneski herinn dragist inn í langvinn átök, líkt og í Afganistan eftir innrás sovéska hersins 1979.

Tengdar fréttir

Sýrland

Helsti ráðgjafi Hisbollah sá sem ráðinn var af dögum

• Fórnarlömb mannskæðrar árásar jörðuð
• Olíuflutningaskipið sagt mjög laskað
• Vill réttarhöld yfir Assad
• Jórdanar sagðir hafa fellt fíkniefnabarón

» Fleiri tengdar fréttir