Franski tónlistarmaðurinn Enrico Macias sagði dómara frá því hvernig hann hefði í tæpan áratug lifað við ótta við að missa heimili sitt í kjölfar falls Landsbankans í Lúxemborg. Málið allt, sagði þessi 78 ára gamli tónlistarmaður hafa flýtt dauða eiginkonu sinnar.
AFP-fréttastofan fjallar í dag um sakamál gegn Björgólfi Guðmundssyni, fyrrverandi aðaleiganda Landsbankans, Gunnari Thoroddsen, fyrrverandi yfirmanni Landsbankans í Lúxemborg, og fimm öðrum einstaklingum sem tengjast meintum blekkingum vegna veðlána sem bankinn veitti. Aðalmeðferð í málinu hófst fyrir dómstóli í París í Frakklandi í gær og er Macias, sem er þekktur í heimalandi sínu, einn þeirra níu einstaklinga sem eiga aðild að kærunni.
Macias er einnig einn þeirra fyrstu sem höfðuðu mál gegn bankanum, árið 2009, en málið hefur þvælst mikið bæði í Frakklandi og Lúxemborg. Saksóknari í Lúxemborg felldi málið niður á sínum tíma meðan saksóknari í Frakklandi ákvað að gefa út ákæru.
Í málinu er tekist á um hvort Landsbankinn í Lúxemborg hafi blekkt viðskiptavini sína sem bankinn veitti eins konar lausafjárlán með veði í fasteignum. Var hugmyndin að viðskiptavinurinn fékk hluta af verðmæti veðsins útgreitt en bankinn fjárfesti fyrir afganginn af veðinu þannig að lánþeginn þyrfti í raun ekki að borga lánið sjálfur til baka.
Áður en Macias leitaði til Landsbankans hafði hann reynt að fá 5,5 milljóna evra lán til að gera upp heimili sitt í Saint-Tropez í Suður-Frakklandi. Honum tókst ekki að fá franskan banka til að samþykkja slíkt lán.
Landsbankinn í Lúxemborg bauðst til að lána honum 35 milljónir evra – níu milljónir þeirra í reiðufé og hinn hlutann í fjárfestingasjóðum – gegn því að veð yrði tekið í fasteign hans.
Hugmyndin að baki láninu var sú að hagnaðurinn af fjárfestingasjóðunum myndi duga fyrir vöxtum lánsins og viðurkenndi Macias fyrir dómi í dag að hann hefði verið „rosalega ánægður“ með þetta fyrirkomulag.
Þegar bankinn hrundi reyndi hann hins vegar samstundis að innheimta öll lán og greindi viðskiptavinum frá því að heimili þeirra og aðrar eignir yrðu gerðar upptækar til að greiða skuldina.
Macias, líkt og aðrir málshöfðendur, segir bankann hafa blekkt sig. Tekjur sínar hefðu aldrei dugað fyrir láni þar sem vaxtakostnaðurinn var rúmar tvær milljónir á ári.
„Ég hef eytt tíu árum ævi minnar í ótta við að missa mína einu eign,“ sagði Macias fyrir rétti í dag. Kona hans hafi þegar verið veik þegar ógæfan reið yfir. „Ég missti konu mína vegna þessa banka.“
Einnig báru vitni í dag garðyrkjufræðingar, sem voru með 25.000 evra árstekjur, og kokkur á lágmarkslaunum, sem allir fengu milljón evra lán hver frá Landsbankanum.
Dómarinn Olivier Geron gagnrýndi hins vegar lánþegana og sagði þeim hafa gefist betur að sýna „almenna skynsemi“.
„Að taka lán án þess að það kosti mann nokkuð. Það er eins og að það séu jól daglega,“ sagði Geron.