Þrír tjónsatburðir urðu árið 2015 sem höfðu áhrif á starfsemi Viðlagatryggingar Íslands. Samanlagðar tjónabætur vegna þeirra nema um 235 milljónum króna. Þetta kemur fram í ársreikningi stofnunarinnar sem var kynntur í dag.
Þann 28. ágúst varð vatnstjón á Siglufirði eftir að rennsli Hvanneyrarár hafði margfaldast. Ruddi hún sér leið upp úr farvegi sínum og flæddi inn í hús í bænum. Samtals liggja fyrir 70 tjónamöt hjá Viðlagatryggingu Íslands vegna tjóna á Siglufirði og nema heildar tjónabætur ríflega 45 milljónum króna, að því er kemur fram í ársskýrslunni.
Frétt mbl.is: Viðlagatrygging skoðaði aðstæður á Siglufirði
Vegna Skaftárhlaups sem hófst í lok september varð verulegt tjón á brú yfir Eldvatn á Ásum. Tjón varð á ljósleiðara sem liggur yfir Skaftá, milli Búlands og Skaftártungu, og loks varð tjón á lausafé í sumarhúsi. Samtals liggja þrjú tjónamöt fyrir hjá stofnuninni vegna þessa og nema heildartjónabætur rúmlega 120 milljónum króna.
Frétt mbl.is: Hlaupið á leið undan jöklinum
Í lok síðasta árs urðu svo vatns- og sjávarflóð á Austurlandi, auk þess sem krapaskriða féll á bæ í Hrafnkelsdal. Mesta tjónið varð í Fjarðarbyggð en einnig varð tjón á vátryggðum mannvirkjum á Breiðdalsvík. Mesta tjónið í Fjarðarbyggð varð í Neskaupsstað og á Eskifirði. Samtals liggja fyrir 70 tjónamöt hjá Viðlagatryggingu Íslands vegna tjónanna og nema heildartjónabætur um 70 milljónum króna.
Frétt mbl.is: Ljóst að mikið tjón hefur orðið
Viðlagatrygging Íslands hefur á liðnum árum lagt áherslu á gagnasöfnun um alla tjónsatburði aftur til ársins 1995. Stærstur hluti tjóna er af völdum jarðskjálfta. Framreiknað tjón með byggingarvísitölu vegna skjálftanna á Suðurlandi árið 2000 var í september 2015 um 7,6 milljarðar króna og vegna jarðskjálftans á Suðurlandi 2008 var tjónið um 13,3 milljarðar króna, samkvæmt skýrslunni.
Enn eru ellefu mál vegna níu fasteigna á borði stofnunarinnar vegna Suðurlandsskjálftans. Í svari Huldu Ragnheiðar Árnadóttur, framkvæmdastjóra Viðlagatryggingar Íslands, við fyrirspurn mbl.is kemur fram að fjögur úrskurðarmál vegna þriggja fasteigna eru í vinnslu hjá stjórn stofnunarinnar. Jafnframt eru sjö úrskurðarmál vegna sex fasteigna í vinnslu hjá úrskurðarnefnd. Elsta úrskurðarmálið hjá stjórn er frá árinu 2015 og elsta úrskurðarmálið hjá úrskurðarnefnd er frá 2013.
Í ársskýrslunni kemur fram að 27 snjóflóð hafi verið skráð hjá stofnuninni síðustu 20 árin. Fjórtán þeirra urðu árið 1995 og bera fjögur þeirra um 88% af öllum tjónskostnaði vegna snjóflóða á þessu 20 ára tímabili. Í skýrslunni segir að frá árinu 1995 hafi risið öflugar snjóflóðavarnir á öllum helstu snjóflóða hættusvæðum, sem draga mjög úr líkum á tjóni af völdum snjóflóða á Íslandi.
Í skýrslunni kemur einnig fram að mikil áhersla hafi verið lögð á faglegt og gegnsætt mat á áhættu Viðlagatryggingar af völdum náttúruhamfara.
„Eftir að settar voru fram niðurstöður úr samevrópsku verkefni (SHARE) á sviði jarðskjálftavár, sem voru talsvert ólíkar því sem niðurstöður Viðlagatryggingar Íslands bentu til, var ákveðið að yfirfara og endurgera matið á jarðskjálftavánni,“ segir í skýrslunni.
„Viðlagatrygging Íslands hefur nú í samstarfi við Pál Einarsson prófessor í jarðeðlisfræði og Bjarna Bessason prófessor í byggingarverkfræði, unnið að endurskoðun á upptakasvæðum jarðskjálfta á Íslandi og eiginleikum þeirra. Fyrstu niðurstöður úr því verkefni lágu fyrir á haustdögum 2015, en þær benda til þess að áhrif jarðskjálfta í grennd við höfuðborgarsvæðið hafi verið verulega ofmetin í SHARE-verkefninu. Á árunum 2016 og 2017 er gert ráð fyrir að enn frekari greining fari fram og í kjölfarið á því kynntar niðurstöður sem verði ein af meginforsendunum í áhættumati Viðlagatryggingar Íslands.“
Meginþema ársfundarins í dag var fræðslufyrirlestur um hvaða afleiðingar sambærilegir skjálftar og urðu á Nýja-Sjálandi 2010 og 2011 myndu hafa á Íslandi. Að sögn Huldu Ragnheiðar er nauðsynlegt að geta borið sig saman við önnur lönd sem búa við sambærileg skilyrði. „Ef við tökum saman jarðfræðileg skilyrði og regluverkið sem þar er í gildi er Nýja-Sjáland samanburðarhæfast við Ísland af öllum löndum. Við höfum mikið verið að vinna með þeim og máta okkur við þá,“ segir Hulda Ragnheiður.