Segja það misskilning að Golfstraumurinn hafi stöðvast í tíu daga

Norskir vísindamenn hafna þeirri kenningu breskra kollega sinna að Golfstraumurinn hafi stöðvast af ókunnum ástæðum í tíu daga árið 2004. Þá segja Norðmennirnir að það fáist ekki heldur staðist að rannsóknir bendi til að hætta sé á að straumurinn veikist eða stöðvist alveg af völdum loftslagsbreytinga.

Þetta kemur fram á norska vísindavefnum forskning.no.

„Við fáum ekki séð að Golfstraumurinn hafi stöðvast,“ er haft eftir Tor Eldevik, sem starfar við Nansen-stofnunina norsku. „Það eru ýmsar ástæður til að hafa almennt áhyggjur af loftslaginu, en þetta er ekki ein þeirra.“

Mælingar sýni þvert á móti að Golfstraumurinn sé mjög stöðugur. Vísindamenn telja að með athugnum á tölvulíkönum af úthöfunum megi ráða að litlar líkur séu á að straumurinn stöðvist, jafnvel þótt mikið af hafís og Grænlandsjökli bráðni.

Til dæmis sýni líkönin að ef ferskvatnsstraumur út í Atlantshafið fjórfaldist af völdum bráðnunar kunni Golfstraumurinn að veikjast um 30% á hálfri öld. En eftir það fari aðrir þættir að hafa áhrif og straumurinn nái sér að mestu á strik.

Fyrir nokkrum dögum bárust fregnir af kenningum sem breskir vísindamenn lögðu fram á ráðstefnu í Birmingham þess efnis að Golfstraumurinn hefði stöðvast í tíu daga af óútskýrðum ástæðum.

En norskir vísindamenn segja að kenningin sem lögð var fram í Birmingham hafi ekki verið byggð á mælingum á sjálfum Golfstraumnum, heldur öðrum þætti stærra kerfis sem hann sé hluti af, það er að segja, köldum straumi sem liggi suður Atlantshafið á meira dýpi. Stundum liggi kaldi straumurinn mjög djúpt, stundum fari hann ofar.

Golfstraumurinn er aftur á móti heitur straumur sem liggur frá Mexíkóflóa, um Flórídasund og norður eftir Atlantshafi í efra borði þess. Hann er hluti af stærra straumakerfi sem tengir saman öll úthöfin.

Á forskning.no segir ennfremur að þessir bresku vísindamenn hafi valdið úlfaþyt í fyrra er þeir birtu niðurstöður í Nature þess efnis að straumakerfið sem flytur hlýjan sjó norður og sendi kaldan til baka suður hafi veikst um 30% síðan 1957. Hafi tímaritið sent út fréttatilkynningar af þessu tilefni.

Norsku vísindamennirnir segja aftur á móti að þessar niðurstöður Bretanna hafi verið byggðar á takmörkuðum mælingum og því hafi óvissuþættir verið mjög margir. Túlkuninni á niðurstöðunum hafi svo ennfremur fylgt margir óvissuþættir.

Bresku vísindamennirnir, sem starfa við National Oceanography-miðstöðina í Southampton, hafi síðan gert frekari mælingar og hafi í Birmingham kynnt niðurstöður þeirra, þar sem m.a. hafi komið fram að í rannsókninni sem birtist í Nature hafi þeir ofmetið veikinguna, og nýju mælingarnar bendi til að hún geti orðið um tíu prósent.

Þeir greindu þá ennfremur frá því að ekki hefði mælst neinn straumur í tíu daga, og sagðist stjórnandi rannsóknarinnar ekki hafa neina skýringu á því, en þetta væri sannarlega merkilegt.

Anne Britt Sandö, sem starfar við Nansen-stofnunina í Bergen, segir að ekki séu nauðsynlega nein tengsl á milli þess á hvaða dýpi kaldi straumurinn liggi suður og hvernig hlýja straumnum norður sé háttað. Ekki sé víst að mælitæki bresku vísindamannanna hafi alltaf numið kalda strauminn, því breytilegt er á hvaða dýpi hann sé.

Eldevik segist ennfremur telja að það sé ekki raunhæfur möguleiki að Golfstraumurinn stöðvist. Ekki hafi komið fram neinar vísbendingar um að straumurinn sé að breytast.

• Blogga um frétt