Heyra mátti á skipverjum Polar Nanoq að þeir þekkja Thomas Møller Olsen, sem ákærður er fyrir að hafa myrt Birnu Brjánsdóttur, að góðu einu. Skýrslur voru teknar af sjö manns úr áhöfn grænlenska togarans í Héraðsdómi Reykjaness í dag.
Af máli þeirra mátti enn fremur ráða að vegna þessa hefði málið komið þeim í opna skjöldu, en saman biðu þeir brúnaþungir fyrir utan réttarsalinn eftir því að vera kallaðir inn til vitnisburðar, hver á eftir öðrum.
Skyldleiki tungumálanna tveggja, íslensku og færeysku, en allir eru þeir færeyskir, kom ítrekað í ljós í dag. Því þrátt fyrir að túlkurinn væri dönskumælandi, þar sem enginn löggiltur túlkur talar færeysku hér á landi, og þeir töluðu því dönsku í dómssalnum, svöruðu þeir gjarnan spurningum ákæruvaldsins og verjandans áður en túlkurinn hafði fengið tækifæri til að þýða þær.
Brytinn um borð sagði Thomas mjög indælan náunga, hann væri vingjarnlegur og vinsæll um borð.
„Það er erfitt að segja það núna, eftir allt sem hefur gerst, en Thomas var rólegur og vinalegur,“ sagði fyrsti stýrimaður þegar verjandi ákærða spurði hann hvernig manneskja Thomas væri.
Skipstjórinn sjálfur sagðist þá ekki hafa neitt annað en gott að segja um Thomas.
Samkvæmt frásögnum skipverjanna sjö virðist sem Nikolaj Olsen, félagi Thomasar sem einnig var í áhöfninni í janúar, hafi komið um borð í skipið í Hafnarfjarðarhöfn um klukkan sex að morgni laugardagsins 14. janúar að lokinni fjörlegri nótt í miðbæ Reykjavíkur með Thomasi.
„Ég veit að það var um sexleytið,“ svaraði skipstjórinn spurður hvenær Nikolaj hefði komið um borð í skipið.
Fyrsti vélstjóri togarans sagðist hafa verið að horfa á sjónvarpið um klukkan sex að morgni þegar Nikolaj hefði komið um borð.
Sagði hann Nikolaj hafa verið mjög drukkinn, sem hafi verið óvenjulegt. Hann hefði þá rætt við hann þar sem ekki væri vel séð að skipverjar væru drukknir. Þá sagðist hann hafa haldið að Nikolaj hefði komið til Hafnarfjarðarhafnar með leigubíl.
„Ég held að hann hafi ekki vitað hvar hann var, því hann var svo fullur,“ sagði vélstjórinn. Nikolaj sat síðar í gæsluvarðhaldi í tvær vikur vegna málsins.
Skipstjórinn sagðist þá hafa séð Thomas síðar um daginn keyra rauðu Kia Rio-bifreiðina, sem áberandi var við rannsókn málsins fyrr á árinu, út á enda bryggjunnar í Hafnarfirði. Þar hefði hann verið í fimm til tíu mínútur. Að lokum hefði hann tjáð Thomasi að hann þyrfti að skila bílnum því skipið væri að fara að sigla úr höfn.
Þriðji vélstjóri skipsins sagði skipið hafa átt að fara frá bryggju á fimmtudegi en það hefði tafist vegna þess að þurft hefði að bíða eftir mönnum frá Grænlandi. Skipstjórinn hefði því sagt við Thomas að hann gæti vel leigt sér bíl. Áður hafði brytinn sagt að það gerði Thomas oft til að drepa tímann í landi.
Á laugardagsmorgninum hefði Thomas gengið frá bílnum og upp landganginn með handklæði í hendi. Hurð á vinstri hlið bílsins hefði þá staðið opin. Aðspurður sagðist hann ekki hafa séð hvort handklæðið hefði verið rakt, þar sem það hefði verið samanbrotið.
Fyrsti vélstjórinn sagðist hafa rætt við vinnufélaga sinn um þetta. „Við héldum að einhver hefði kastað upp í bílinn, fyrst að handklæðið var með.“
Vitnin voru öll á sama máli þegar þau voru spurð um hegðun Thomasar eftir að leyst var frá bryggju. Ekki hefði borið á neinu óeðlilegu í hans fari, þar til eftir að ákveðið hefði verið að snúa skipinu til hafnar samkvæmt leiðbeiningum lögreglu.
Kolbrún Benediktsdóttir varahéraðssaksóknari spurði fyrsta stýrimann skipsins, þann fimmta sem kallaður var til vitnisburðar í dag, um atburðina um borð í skipinu á meðan málið var í algleymingi á Íslandi.
„Ég kom á vakt klukkan tvö að íslenskum tíma og þá var skipstjórinn að lesa um rauða bílinn og hafði fengið myndir frá útgerðinni á Íslandi. Ég held að klukkan fimm um nóttina hafi skipinu svo verið snúið við,“ sagði stýrimaðurinn.
Þá sagði hann að skipverjarnir hefðu rætt fram og til baka hvað segja ætti Thomasi, eftir að ljóst varð að skipinu yrði snúið við. Var afráðið að segja honum að um vélarbilun væri að ræða.
„Við slökktum líka á netinu en síminn virkaði,“ bætti stýrimaðurinn við í dómssalnum í dag.
Í ljós kom við skýrslutökurnar að Thomasi bárust textaskilaboð frá blaðamanni, þar sem bæði Birna og Kia Rio-bifreiðin bar á góma. Við það mun hann hafa ókyrrst mjög og jafnvel enn frekar við önnur skilaboð, þá frá kærustu sinni í Grænlandi: „Þú ert kannski grunaður um þetta.“
Nokkrir skipverjar sögðust hafa reynt að róa Thomas í kjölfarið.
„Hann var fölur og grár. Ég sagði við hann, farðu bara upp og hvíldu þig, og reyndi að róa hann,“ sagði fyrsti stýrimaðurinn. Síðar hefði hann farið í herbergið hans, eftir að hafa rætt við skipstjórann.
„Þá hafði hann væntanlega lagt saman tvo og tvo, að eitthvað væri að,“ sagði stýrimaðurinn og bætti við að þarna hefði klukkan líklega verið átta eða níu um kvöld, eða um 15 tímum eftir að skipinu var snúið við.
Sagðist hann hafa gefið Thomasi róandi töflu.
„Ef þú hefur ekki gert neitt þá hefurðu ekkert að óttast,“ mun hann hafa tjáð Thomasi, en það sama sagðist skipstjórinn hafa sagt. Thomas mun engu hafa svarað heldur litið undan.
Verjandinn spurði yfirleitt ekki margra spurninga í morgun, í samanburði við ákæruvaldið. Athygli blaðamanns vakti þó að hann spurði fyrsta stýrimanninn út í ummæli hans í lögregluskýrslu, þess efnis að Grænlendingar þyldu illa mótlæti.
„Ég er stýrimaður og þarf oft að brýna raust mína við undirmenn mína. Grænlendingarnir fara alltaf í baklás og verja sig, bera hönd fyrir höfuð sér og benda á einhvern annan; „það var ekki ég“.“
Verjandinn spurði vitnin þá jafnan út í þráðlausa nettengingu skipsins.
„Nær hún út fyrir skipið?“ spurði hann brytann, sem sagðist ekki vita það. Aðspurður sagði þá fyrsti vélstjórinn að hún nýttist til að skrifa texta en væri erfið til notkunar í annað en það. Ekki kom að öðru leyti fram af hverju verjandanum væri spurn um nettenginguna.
Þinghaldinu var að lokum frestað til mánudagsins 21. ágúst, eins og áður hefur komið fram. Búist er við að þá mæti Thomas í Héraðsdóm Reykjaness, þar sem ákæruvaldið mun reyna að taka af honum skýrslu.