Verðbólga minnkar hraðar en spáð var

Gert er ráð fyrir að verðbólga verði um 4½% á síðasta fjórðungi þessa árs en um 3½% á síðasta fjórðungi næsta árs. Samkvæmt nýrri spá Seðlabanka Íslands verður verðbólga við markmið á fyrri hluta ársins 2014, sem er um hálfu ári fyrr en reiknað var með í ágúst þegar Peningamál Seðlabanka Íslands komu síðast út.

Verðbólga mældist 4,3% á þriðja ársfjórðungi 2012, sem er 0,4 prósentum minni verðbólga en spáð var í ágúst. Horfur eru einnig á að verðbólga verði minni á síðasta fjórðungi ársins.

Frá fyrsta fjórðungi næsta árs eru horfurnar hins vegar svipaðar og í ágústspánni og vegast þar á áhrif hagstæðari upphafsstöðu við spágerðina og meiri slaki í þjóðarbúinu annars vegar og áhrif lægra gengis krónunnar og meiri hækkun óbeinna skatta í byrjun næsta árs hins vegar.

Vísbendingar um undirliggjandi verðbólgu benda einnig til þess að undirliggjandi verðbólguþrýstingur hafi minnkað. Hins vegar gefa mælikvarðar á verðbólguvæntingar til kynna að langtímaverðbólguvæntingar séu áfram háar og hafi lítið lækkað á þessu ári. Eftir tímabundna aukningu verðbólgu á síðasta fjórðungi þessa árs er þó búist við að verðbólga haldi áfram að hjaðna, segir í Peningamálum sem komu út í dag.

Greining Íslandsbanka segir í Morgunkorni í dag: „Verðbólguspá Seðlabankans hljóðar upp á 3,6% verðbólgu að meðaltali á næsta ári, og 2,7% verðbólgu að jafnaði árið 2014. Er bankinn þar talsvert bjartsýnni en við þegar litið er lengra fram á veg. Þannig  reiknar Seðlabankinn með því að verðbólgumarkmiðinu verði náð á þriðja ársfjórðungi 2014 en við spáum því að verðbólgan verði þá um 4%. Seðlabankinn reiknar því með að minni slaki í peningastjórnuninni, þ.e. hækkun virkra raunstýrivaxta, eigi sér stað með hjöðnun verðbólgunnar á spátímabilinu og að sú breyting á aðhaldsstigi peningastefnunnar sé nægjanleg þannig að ekki þurfi að koma til frekari hækkanir á nafnstýrivöxtum. Við reiknum hins vegar með því að verðbólgan muni ekki minnka með þeim hætti sem Seðlabankinn spáir þegar fram í sækir, og því muni hann finna sig knúinn til að hækka nafnstýrivexti sína nokkru meira bæði á næsta og þarnæsta ári.

Verðbólgu vanspáð undanfarinn áratug
Í því ljósi er raunar athyglisvert að rýna í greiningu Seðlabankans sjálfs á verðbólguspám sínum undanfarin ár, sem birt var í Peningamálum í dag. Niðurstöður þeirrar greiningar eru meðal annars að frá árinu 2001, þ.e. frá upptöku verðbólgumarkmiðsins, hafi verðbólgu eftir fjóra ársfjórðunga að meðaltali verið vanspáð um 1,7% og verðbólgu eftir átta ársfjórðunga verið vanspáð um 2,9%. Einnig kemur þar fram að bæði spáskekkja og staðafrávik spár fjóra ársfjórðunga fram í tímann hefur aukist eftir upptöku verðbólgumarkmiðs. Skýringuna segir bankinn liggja að miklu leyti í gengissveiflum krónu. Við höfum áður bent á að sú forsenda í spágerð bankans að festa gengi krónu nálægt stundargengi á spádegi sé ekki til þess fallin að auka trúverðugleika verðbólguspáa hans, og styrkja þessar niðurstöður þá skoðun okkar.“

• Blogga um frétt