Hvalaskoðunarsamtök Íslands segja hættu á því að merkingar á hvölum í vísindalegum tilgangi geti raskað atferli hvalanna. Óskað er eftir því að hvalaskoðunarfyrirtæki fái að gefa umsögn hjá þeim stofnunum sem veita leyfi fyrir merkingunum.
Frétt mbl.is: Merkja fyrsta hnúfubakinn eftir fjögurra ára undirbúning
Þetta er meðal þess sem kemur fram í tilkynningu frá stjórn Hvalaskoðunarsamtaka Íslands en greint var frá því á mbl.is að fyrirtækið Lífríki ætli að festa sérútbúið tæki við sporðinn á hnúfubaki í rannsóknarskyni.
Í tilkynningunni segir að stjórn samtakanna fagni auknum áhuga á hvalarannsóknum en sé þó hugsi yfir þeirri stöðu sem kom upp í Eyjafirði í lok júlí þegar tilraunamerkingar á hnúfubak á vegum Lífríkis fóru fram án vitneskju stjórnar og hagsmunaaðila á svæðinu.
Vakti undrun stjórnarmanna að heyra af tilraunum til merkinga á hnúfubak í Eyjafirði, sér í lagi vegna þess að engin kynning hafi átt sér stað meðal hagsmunaaðila á svæðinu. Merkingar muni óhjákvæmilega vekja spurningar hjá farþegum í hvalaskoðun.
Þá er óskað eftir að fá tækifæri til að gefa umsögn hjá viðeigandi stofnunum þegar leyfi til merkinga og rannsókna á hvölum eru tekin fyrir.
Tilkynningin í heild sinni:
„Stjórn Hvalaskoðunarsamtaka Íslands fagnar auknum áhuga á hvalarannsóknum en er þó hugsi yfir þeirri stöðu sem kom upp í Eyjafirði í lok júlí þegar tilraunamerkingar á hnúfubak á vegum Lífríkis fóru fram án vitneskju stjórnar og hagsmunaaðila á svæðinu.
Á aðalfundi Hvalaskoðunarsamtaka Íslands fyrir nokkrum árum kynnti Magnús Jónatansson fyrirætlanir Lífríkis um að koma langtímamerkingu á hnúfubak. Á þeim tíma voru merkin enn á þróunarstigi og alls óvíst hvert framhaldið yrði.
Nokkur samskipti hafa átt sér stað síðan og hefur stjórnin ítrekað lýst yfir áhuga á að fylgjast með þróun mála. Það vakti því undrun stjórnarmanna að heyra af tilraunum til merkinga á hnúfubak í Eyjafirði, sér í lagi að engin kynning hafi átt sér stað meðal hagsmunaaðila á svæðinu áður en tilraunir til merkinga hófust.
Einnig þótti stjórnarmönnum miður að hafa ekki fengið boð á kynningarfund sem haldinn var miðvikudaginn 16. ágúst sl., í kjölfar tilraunanna í Eyjafirði.
Merkingar sem þessar, þar sem komið er fyrir frekar stórum sendi á sporð hvals, fela í sér hættu á röskun atferlis hvalanna á háannatíma hvalaskoðunar á svæðinu og munu auk þess óhjákvæmilega vekja spurningar hjá farþegum í hvalaskoðun.
Fregnir af því að svipuð staða sé í uppsiglingu á Skjálfanda vekja einnig undrun stjórnarmanna sem vilja því ítreka þá afstöðu að heppilegra sé að gera hagsmunaaðilum grein fyrir fyrirhuguðum merkingum áður en tilraunir til merkinga eru framkvæmdar.
Nánari kynning á rannsóknarverkefninu sem og möguleiki hagsmunaaðila á að koma á framfæri athugasemdum getur skilað rannsóknaraðilum ábendingum um hvernig best sé að standa að slíkum merkingum svo minnst röskun verði fyrir hvalina og þá sem stunda hvalaskoðun á svæðum sem fyrirhugað er að merkja hval(i) á.
Samstarf við hvalaskoðunarfyrirtækin er jafnframt mikilvægur þáttur í eftirfylgni tilraunamerkingar sem þessarar enda eru hvalaskoðunarfyrirtækin í einstakri stöðu til að fylgjast með hegðun merktra hvala á tilteknum hvalaskoðunarsvæðum.
Stjórn Hvalaskoðunarsamtaka Íslands óskar því, fyrir hönd hagsmunaaðila í hvalaskoðun, eftir auknu samtali við þá sem hyggjast merkja hvali og stunda aðrar rannsóknir á þeim. Jafnframt óskar stjórnin eftir því að fá tækifæri til að gefa umsögn hjá viðeigandi stofnunum þegar leyfi til merkinga og rannsókna á hvölum eru tekin fyrir.“