Ragnar Arnalds, rithöfundur, alþingismaður og ráðherra, fæddist í Reykjavík 8. júlí 1938. Hann lést á heimili sínu 15. september 2022.


Foreldrar hans voru Guðrún Laxdal kaupkona, f. 1. mars 1914, d. 7. september 2006, og Sigurður Arnalds, útgefandi og kaupmaður, f. 15. mars 1909, d. 10. júlí 1998.

Albróðir Ragnars var Jón Laxdal Arnalds, f. 28. janúar 1935, d. 2. janúar 2011. Hálfsystir Ragnars sammæðra er Elín Hanna Laxdal, f. 4. desember 1953. Hálfbræður Ragnars, samfeðra, eru Sigurður Steingrímur Arnalds, f. 9. mars 1947, Andrés Arnalds, f. 4. desember 1948, Einar Arnalds, f. 6. febrúar 1950, d. 18. apríl 2004, og Ólafur Gestur Arnalds, f. 5. janúar 1950.

Ragnar kvæntist 30. ágúst 1963 Hallveigu Thorlacius, brúðuleikara og rithöfundi, f. 30. ágúst 1939. Foreldrar hennar voru Sigurður Thorlacius, f. 4. júlí 1900, d. 17. ágúst 1945, og Áslaug Kristjánsdóttir Thorlacius, f. 21. nóvember 1911, d. 16. apríl 2014.


Dætur Ragnars og Hallveigar eru Guðrún Arnalds og Helga Arnalds. Guðrún er jógakennari og hómópati og rekur jóga- og heilsustöðina Andartak, f. 28. júlí 1964. Sambýlismaður Guðrúnar er Logi Vígþórsson kennari, f. 13. júní 1965, og eiga þau einn son, Ragnar Hrafn, f. 12. ágúst 2007. Fyrir á Guðrún eina dóttur, Söru Arnalds, f. 20. ágúst 1991. Helga Arnalds er myndlistarmaður og brúðuleikari, f. 6. september 1967. Eiginmaður Helgu er Elías Bjarnason verkfræðingur, f. 29. september 1972. Börn þeirra eru Úlfur Arnalds, f. 29. desember 2002, og Hallveig, f. 11. ágúst 2008.

Ragnar stundaði nám í bókmenntum og heimspeki við sænska háskóla á árunum 1959-1961. Hann lauk lögfræðiprófi frá Háskóla Íslands árið 1968 og öðlaðist réttindi sem héraðsdómslögmaður s.á. Kenndi við ýmsa framhaldsskóla og var settur skólastjóri við barna- og unglingaskólann í Varmahlíð í Skagafirði 1970-1972.

Ragnar var formaður Alþýðubandalagsins á árunum 1968-1977, landskjörinn alþingismaður (Norðurlands vestra) 1963-1967 og alþingismaður Norðurlands vestra 1971-1999 (Alþýðubandalagið, Samfylkingin). Hann gegndi embætti menntamála- og samgönguráðherra á árunum 1978-1979 og embætti fjármálaráðherra árin 1980-1983. Hann var 1. varaforseti Alþingis 1995-1999. Ragnar var formaður þingflokks Alþýðubandalagsins á árunum 1971-1975, 1979-1980, 1983-1987 og 1992-1995. Ragnar sat í bankaráði Seðlabanka Íslands á árunum 1998-2010.


Ragnar var um tíma framkvæmdastjóri Samtaka hernámsandstæðinga. Síðar var hann formaður Heimssýnar. Hann var ritstjóri Frjálsrar þjóðar, Dagfara og Nýrrar útsýnar.

Ragnar var mikill áhugamaður um leikhús og samdi fjölda leikrita - m.a. Uppreisn á Ísafirði (Þjóðleikhúsið 1986) og Sveitasinfóníu (Leikfélag Reykjavíkur 1988). Önnur ritverk eftir Ragnar eru Eldhuginn, Maríumessa, Keisarakokteillinn, Sjálfstæðið er sívirk auðlind - um sjálfstæðissögu Íslands, og æviminning í tveimur hlutum; Æskubrek á atómöld og Gandreið á geimöld.

Kveðja frá Heimssýn
Sagt er að skipta megi fólki í tvo hópa; þá sem vaxa í viðkynningu og hina. Ragnar Arnalds, sá sem við kveðjum hér í hinsta sinn, bar með sér háttvísi og velvild til allra í fyrstu viðkynningu, engu að síður er hann að mati þeirra sem þekktu hann best í fyrrnefnda hópnum.
Strax á menntaskólaárum sínum í MR lét Ragnar mikið að sér kveða í pólitískri umræðu. Þjóðvarnarflokkurinn og málgagn hans Frjáls þjóð var hans fyrsti vettvangur. Hann þótti lipur penni en ekki síst rökfastur ræðumaður, þannig að eftir því var tekið. Það var herlaust Ísland og útfærsla landhelginnar sem áttu hug hans allan. Árið 1962 er Ragnar ritstjóri Frjálsrar þjóðar. Um það leyti kom Jónas Árnason að máli við Ragnar og bað hann að koma með sér í fundaherferð um land allt, til að berjast fyrir þeim málum sem brunnu á þeim Ragnari, sem fyrr er getið. Ragnar tók þessari áskorun en sinnti þó jafnframt ritstörfum, enda sló hjartað hratt í okkar unga manni. Svo mikill rómur var gerður að fundaherferð þeirra félaga að Ragnari var boðið fyrsta sæti á lista Alþýðubandalagsins í Norðurlandskjördæmi vestra, þar sem hann náði kjöri árið 1963, þá næstyngstur þingmanna sem kjörnir höfðu verið á Alþingi. Sjálfur átti ég því láni að fagna að vera nemandi Ragnars í stærðfræði fyrsta árið sem hann kenndi við Gagnfræðaskóla Vesturbæjar. Þessi tilviljun réð kannski nokkru um að löngu síðar, fyrir áeggjan Ragnars, kynnti ég mér sjálfstæðisbaráttuna og ákvað strax að leggja henni mitt lið. Að loknum farsælum 32 ára ferli sem atvinnustjórnmálamaður ákvað Ragnar að sinna hugðarefnum sínum utan Alþingis en þar var af fjölmörgu að taka á sviði stjórnmála, lista og menningar. Ný fullveldisbarátta var framundan og þá var Ragnar Arnalds ekki fjarri vettvangi. Þann 27. júní 2002 hafði Ragnar forgöngu um að stofna Heimssýn, hreyfingu sjálfstæðissinna í Evrópumálum. Hreyfingin er þverpólitísk samtök fólks sem vill að Ísland haldi sjálfstæði sínu fyrir utan Evrópusambandið, sem er tollamúrabandalag sem reynir að skipta á aðgangi að mörkuðum gegn aðgengi að auðlindum.
Á Íslandi býr fámenn þjóð sem ólíkt Evrópusambandinu býr að umtalsverðum auðlindum í hafi auk landgæða. Það var hvalreki fyrir Heimssýn að Ragnar Arnalds skyldi leiða félagið í upphafi enda hafði hann yfirburðaþekkingu á tollasamningum, t.a.m. vegna aðkomu sinnar að Bókun 6; sem tryggði viðunandi lækkun tolla á sjávarafurðum til ESB, og síðar sem fjármálaráðherra. Á forystuárum sínum hjá Heimssýn hafði Ragnar forgöngu um að flytja til landsins fræðimenn á sviði þjóðaréttar og fjármála sem dýpkuðu þekkingu okkar og skilning á því hvað í húfi væri. Meðal þeirra má nefna formann samninganefndar Norðmanna, sem tvisvar sóttu um aðild að ESB, en þjóðin hafnaði aðildinni jafnoft. Hann skýrði skilmerkilega hvaða hætta felst í því að afhenda ESB fiskveiðilögsöguna til eignar, þó við gætum fengið aðlögunar- og umþóttunartíma. Það var Ragnar Arnalds sem valdi félaginu nafnið Heimssýn. Skýring á nafninu kemur fram í fyrstu yfirlýsingu félagsins, sem birt var í öllum helstu prentmiðlum landsins:
Íslendingar hafa á tæpri öld fest sig í sessi sem sjálfstæð þjóð með öflugt atvinnu- og menningarlíf þar sem velferð þegnanna er tryggð. Einstakur árangur fámennrar þjóðar væri óhugsandi nema fyrir það afl sem felst í sjálfstæðinu. Við undirrituð leggjum áherslu á vinsamleg samskipti og víðtæka samvinnu við aðrar þjóðir í Evrópu og heiminum öllum en teljum það ekki samrýmast hagsmunum Íslendinga að gerast aðilar að Evrópusambandinu. Við hvetjum til opinnar umræðu um Evrópu- og alþjóðasamstarf á þessum grunni og höfum stofnað samtök sem bera heitið Heimssýn, hreyfing sjálfstæðissinna í Evrópumálum.
Við félagar Ragnars og sporgöngumenn í Heimssýn lútum höfði af virðingu og þakklæti fyrir vináttu hans og óeigingjarnt starf í þágu íslensku þjóðarinnar. Nú er skarð fyrir skildi í sjálfstæðisbaráttu Íslands. Við söknum hans sárt, en meiri er missir lífsförunautar hans Hallveigar Thorlacius, barna þeirra og barnabarna. Stjórn Heimssýnar sendir þeim öllum okkar innilegustu samúðaróskir og biður þeim blessunar.






Sigurður Þórðarson.