c

Pistlar:

2. júlí 2020 kl. 14:48

Baldur Rafn Gylfason (baldurbpro.blog.is)

Langir dagar, stuttar nætur og sólskin

Eins og flest allir íslendingar, þá elska ég sól og sumar en hef með árunum orðið meðvitaðri um skaðlegu áhrif blessuðu sólarinnar. Mig langaði til þess að deila með ykkur þessum mikilvægu upplýsingum og fékk hana Hildi Elísabetu snyrtifræðing til þess að segja okkur aðeins frá mikilvægi sólarvarnar.

Það er dásamlegt þegar að sólin fer að hækka á lofti og við förum að njóta geisla hennar og hita. En eins dásamleg og sólin er þá skaðsemi hennar á húð og hár mikil.  Jafnvel þegar skýað er út þá skaðar sólin okkur. Neikvæð áhrif sólar á húðina eru ekki síðri en af völdum reykinga og umhverfismengunar, hvað varðar hrukkumyndun, litabreytingar, rakatap, frumuskemmdir og húðkrabbamein.

Það eru þrjár gerðir sólargeisla sem valda hvað mestum skaða UVA, UVB og UVC. UVC geislarnir valda skaða í mikilli hæð s.s. á fjöllum og yfirleitt er talið að osonlagið verndi okkur fyrir þeim, en þar sem mannkynið hefur valdið miklum skaða á því þá eru komin stór göt í það og ekki lengur hægt að treysta á vernd þess.  Það er mjög mikilvægt að nota alltaf breiðvirka sólarvörn sem verndar okkur sem mest og þá horfum við helst á UVA og UVB vörn. 

UVA geislar eru mýsnar sem læðast en við finnum ekki alltaf fyrir þeim þeir komast í gegnum gler í bílum og húsum, þannig að ef að við sitjum við glugga alla daga að þá mun sólin valda húðinni skaða. UVB geislar komast almennt ekki í gegnum gler.  Við megum ekki gleyma bláu geislunum sem koma frá skjátækjum s.s. tölvur, snjallsímar og spjaldtölvur en þeir skaða ekki bara augun því rannsóknir hafa sýnt fram á að þeir brjóta niður kollagen og elastín húðar og valda ótímabærri öldrum.  Þennan skaða er hægt að minnka með því að stilla skjátæki á blue filter eða fá hreinlega blue filter filmu til þess að líma yfir skjáinn á tækinu. Einnig eru til sérstakar varnir fyrir húðina sem vernda gegn bláum geislum og þær þarf að nota allan ársins hring.

Það er nánast ómögulegt að viðhalda æskuljóma húðar án þess að nota sólarvörn daglega. Öll vera í sól sama hversu stutt mun skaða húðina.  Flest höldum við að það sé nóg að nota sólarvörn þegar að við förum í sund, sólbað eða þegar að við ætlum að eyða lengri tíma utandyra. En staðreyndin er sú að sólarskaði og frumuskaði byrjar um leið og við löbbum út úr húsinu í dagsbirtu.

Margir velta fyrir sér hvað SPF þýðir og hver er munurinn á t.d. SPF 30 og SPF 50. SPF stendur fyrir sun protection factor og talar þá um verndarstyrk gegn UVB sem eru geislarnir sem valda frumuskaða og húðkrabbameini.  Ef þú getur verið í sól í 10 mínútur án þess að roðna þá ætti SPF 30 að leyfa þér að vera í 30x þann tíma án skaða sem eru c.a. 300 mínútur, og þá væri SPF 50 vera í sólinni 50x tíminn sem þú getur verið án þess að roðna. En það miðast við að þú sért dugleg(ur) að bera á þig reglulega alls ekki sjaldnar en á 2 tíma fresti. Þættir sem þarf einnig að taka til greina er staðsetning við miðbaug jarðar og tegund útiveru, t.d. skiptir málið hvort þú ert úti í garði eða í sundi því það hefur áhrif á endurkast og styrk sólargeisla.

[comfort zone] býður upp á mjög gott úrval breiðvirkra sólarvarna (UVA og UVB) sem eru bæði góðar fyrir þig og umhverfið. Margir gera sér ekki grein fyrir því hvaða áhrif sólarvörn getur haft á umhverfið og þá sérstaklega lífríki sjávar, en í stuttu málið skolast sólarvarnarfilterar af húðinni í vatni og aflita og  drepa kóralrifin sem eru regnskógar sjávar.  Sólarlínurnar eru tvær Sun soul og Watersoul. Engin sólarvörn er vatnsheld eða svitaheldar sama hvað stendur á umbúðunum.  En þær geta verið vatnsþolnar eða svitaþolnar  en yfirleitt er talað um í 40 mínútur eða 80 í mínútur. Sun soul ver í 40 mínútur og Watersoul í 80 mínútur Watersoul hentar betur fyrir þá sem eru mikið í vatni eða veiði. Sun soul hentar vel fyrir almenna notkun fjölskyldunnar.