Smartland Mörtu Maríu | Samskipti | mbl | 27.5.2024 | 6:00

„Ég var edrú í jarðarförinni en fólk hélt að ég væri undir áhrifum“

Íslenskur karl lifði í heimi fíkniefnanna í 18 ár. Hann segir sögu sína í hlaðvarpsþættinum Sterk saman. Ljósmynd/Sterk saman

Maður á þrítugsaldri með mikla áfallasögu er gestur Tinnu Barkardóttur í hlaðvarpsþættinum Sterk saman. Hann kemur fram nafnlaust til að vernda fjölskyldu sína en hér er hann kallaður Gunnar. Hann hefur verið í bata frá fíknisjúkdómi í eitt ár en tilheyrði vægðarlausum heimi undirheimanna í átján ár. Hann ákvað að nýta tímann á Hólmsheiði og Litla Hruni til að verða edrú og í leiðinni að betri manni.

Gunnar ólst upp hjá báðum foreldrum en heimilislífið var erfitt. Hann man eftir rifrildum og óstöðugleika á heimilinu.

„Ég held það sé mikilvægt að „fokka“ ekki í innsæi barna. Þegar það eru til dæmis mikil rifrildi foreldra og barn spyr hvað sé að. Þá má ekki alltaf segja að það sé allt í góðu, þó það þurfi ekki að segja frá öllu þá þarf að staðfesta að innsæi barnsins sé rétt um að það sé ekki allt eins og það á að vera,“ segir Gunnar sem ólst upp við mikinn alkahólisma. Faðir hans drakk mikið en náði að verða edrú. Gunnar segir að það hafi ekki hjálpað honum mikið að hætta að drekka því hann hafi ekki komist í neinn bata.

„Ég var mjög ungur farinn að efast um mitt innsæi og átti reiðan pabba, hann var samt besti vinur minn,“ segir hann.

Ofvirkur og kominn á lyf sex ára

Gunnar er ofvirkur og var settur á lyf þegar hann var sex ára. Skólagangan gekk upp og niður. Hann lenti í miklu einelti en í dag segir hann það skrifast á hans andlega mein.

„Ég þurfti alltaf eitthvað meira, ég var með þessa orku. Ég skipti um skóla en lenti samt í einelti,“ segir hann.

Hann rifjar upp atvik þar sem hann keypti strokleður handa stelpu í skólanum fyrir laugardagspeninginn sinn.

„Ég var spenntur og gaf henni það á mánudeginum en þá sagði hún að hún mætti ekki leika við mig lengur. Mamma hennar sagði að ég væri villingur og yrði dópisti í framtíðinni. Ég vissi ekki hvað það þýddi en það var mikil höfnun.“

Fyrrverandi kærði hann fyrir nauðgun

Gunnar flutti erlendis og segir að honum hafi liðið betur því skólakerfið var mannlegra. Útivist var hluti af skólanum og hann varð ekki fyrir einelti. Þegar hann var 14 ára lá leið hans aftur til Íslands. Fjölskyldan nam land í litlum bæ úti á landi og segir Gunnar að það hafi ekki lagst vel í hann. Gunnar varð fyrir áfalli sem unglingur þegar fyrrverandi kærasta hans, sem hann hafði hafnað, kærði hann fyrir nauðgun.

„Ég hafnaði henni og fór að vera með öðrum stelpum. Hún átti erfitt, missti pabba sinn og var að missa mömmu sína líka úr krabbameini þegar hún og mamma hennar komu í heimsókn til okkar mömmu. Hún sat á rúminu mínu og ég sneri bara baki í hana og var í tölvunni í stað þess að vera til staðar fyrir hana. Nokkrum dögum seinna kom lögreglan og tók mig fyrir nauðgun,“ segir Gunnar. Hann segist hafa fengið heilt bæjarfélag upp á móti sér eftir þessa atburði. Hann reyndi að fyrirfara sér í kjölfarið.

„Ég gat ekki séð fram úr þessu. Ég fór á bíladaga einhverju eftir þetta og þar hópaðist fólk saman og kallaði mig nauðgara,“ segir hann.

Þremur mánuðum seinna mætti hann í skýrslutöku hjá lögreglu en þá hafði stelpan komið daginn áður og beðist afsökunar á þessu, sagt sannleikann og þar með lauk málinu, hjá lögreglu.

„Málinu lauk hjá þeim en ég var ennþá bara í sjokki.“

Hann segist ekki vera reiður út í fyrrverandi kærustuna sem kærði hann fyrir nauðgun.

„Ég er ekki reiður, ég hafnaði henni, henni leið mjög illa og var að enda ein eftir með litla bróður sinn. Erfiðast var að fá alla upp á móti sér. Ég var í skóla þrjá daga í viku og aðra daga á sjó,“ segir hann.

Varð pabbi í 10. bekk

Gunnar var á leið heim úr skólanum einn daginn í 10. bekk þegar hann fékk símtal og honum óskað til hamingju með prinsessuna. Hann var orðinn pabbi.

„Ég gleymi aldrei tilfinningunni þegar ég hélt á henni í fyrsta skipti. Hún hefur síðan bjargað lífi mínu mörgum sinnum,“ segir Gunnar.

Aðeins 16 ára var hann farinn að braska með fíkniefni og var í mörg ár á flótta undan vanlíðan sinni. Lífið breyttist og þróaðist eftir því í hvernig neyslu hann var í hverju sinni.

Missti kærustuna í bílslysi

Hann flutti mikið á milli landshluta, var á sjó og í öðrum störfum ásamt því að vera í neyslu. Áföllin eltu hann á röndum en hann rifjar upp af þeim stuttu eftir að hann kom úr meðferð eitt skiptið.

„Kærastan mín spurði mig hvort mér væri sama hvort hún færi að drekka með vinkonum sínum. Ég hugsaði að ég gæti ekki stjórnað því. Ég hrökk upp um fjögur um nóttina í kvíðakasti. Ég var farinn að selja gras en hafði ekki notað þarna en án þess að hugsa reykti ég og fór að sofa eftir að hún svaraði ekki símanum,“ segir Gunnar.

Morguninn eftir kom í ljós að kærasta Gunnars hafði lent í hræðilegu bílslysi og lést í kjölfarið. Hann missti tök á neyslunni í kjölfarið.

„Við vorum búin að taka ákvörðun um að vera saman, sama hvað, svo var hún tekin frá mér. Ég var bara tómur. Ég var edrú í jarðarförinni en fólk hélt að ég væri undir áhrifum því ég var svo týndur,“ segir hann.

Í einni innlögn inn á Vogi, þar sem hann ætlaði sér ekki að vera edrú heldur aðeins að rétta sig af, fékk hann að vita að hann ætti þriggja ára gamlan strák.

„Ég vissi þetta allan tímann, enda var hann alveg eins og ég. Ég fékk samt smá sjokk og klóraði mér í hausnum,“ segir hann.

Sonurinn var með krabbamein og lést af völdum þess eftir að hafa verið í meðhöndlun við sjúkdómnum erlendis.

„Ég reyndi allt sem ég gat til að komast út en ástandið á mér var hrikalegt. Ég átti að fá fylgdarmann en ég hreinlega man ekki hvað ég reyndi. Á þessum tíma svaf ég úti því það var svo mikið rugl í herberginu sem ég leigði,“ segir hann.

Faðirinn gafst upp

Faðir Gunnars, sem hafði alltaf barist fyrir honum og hans edrúmennsku, fór að veikjast aftur sjálfur. Hans alkóhólismi tók sig upp og honum leið illa. Gunnar kom að honum og náði að bjarga honum eftir sjálfsvígstilraunir í tvígang.

„Maðurinn sem vildi alltaf að ég væri edrú var farinn að mæta með bjór og sterkt og biðja mig að koma í skúrinn með sér.“

Hann drakk ekki fyrstu tvö kvöldin en þriðja kvöldið fékk hann sér bjór. Þarna var hann búinn að vera í nokkuð góðu jafnvægi, kominn með konu og annað barn og þráði bara að vera fjölskyldufaðir.

„Ég fór til hans síðasta kvöldið og hann var svo orðljótur að ég fékk vini með mér. Við enduðum á að fara á bar, eins og hann vildi.“

Kvöldið endaði ekki vel og Gunnar ákvað að kíkja á pabba sinn daginn eftir.

„Ég var fyrir utan skúrinn og fannst ég heyra eitthvað inni, opnaði skúrinn og sá pabba hangandi.“

Gunnar var búinn að sækja um í meðferðum og neyslan orðin óviðráðanleg auk þess að hafa ofskammtað nokkrum sinnum þegar lögreglan bankaði upp á og hann fann fyrir miklum létti.

„Ég fékk dóm fyrir akstur undir áhrifum og þess háttar, þrjú ár og fjóra mánuði, fyrst á Hólmsheiði og síðan á Litla-Hrauni. Ég tók ákvörðun um að nýta tímann og verða betri maður. Auðvitað má gera margt betur en ég tók þessa ákvörðun, setti allt mitt til hliðar og hef eignast nýtt líf.“

Hægt er að hlusta á hlaðvarpsvef mbl.is.