Sum matvæli hækkað mun meira í verði

Matarkarfan, eins og hún mælist í vísitölu neysluverðs, hefur hækkað um 6,3% það sem af er ári. Hækkaði hún meðal annars um eða yfir 1% á milli mánaða, þrjá mánuði í röð, þ.e. apríl maí og júní.

Þetta kemur fram í hagsjá Landsbankans. Segir þar að í hækkuninni felist nokkur breyting frá síðasta ári, þegar matarkarfan hækkaði einungis um 1,1%.

Bent er á að gengi krónunnar hafi þá verið nokkuð stöðugt, en veikst í ár sem skýri væntanlega að miklu leyti muninn á milli áranna.

Matur hækkað meira en almennt verðlag

Hækkun á mat og drykkjarvörum í ár er mun meiri en á almennu verðlagi, en vísitala neysluverðs hefur hækkað um 2,5% síðan um áramót.

„Það þarf hins vegar að hafa í huga varðandi samanburð verðþróunar á matvælum og öðrum vörum að veltan er mun meiri á matvælum. Einnig er innkaupaverð yfirleitt hærra hlutfall af verði matvæla en annarra vara almennt. Þannig er ekkert óeðlilegt að þegar krónan veikist, eins og það sem af er ári, komi það fyrr og með meira þunga fram í verði á matvörum en í öðrum vörum,“ segir í hagsjánni.

Stærstu útgjaldaliðirnir í matarkörfunni séu kjöt (19%), mjólk, ostar og egg (18%), brauð og kornvörur (15%) og sykur, súkkulaði, sælgæti o.fl. (9%).

Kartöflur hækkað um 23,4%

Séu mismunandi undirliðir skoðaðir sjáist að verðþróun hafi verið mjög misjöfn í ár.

„Grænmeti, kartöflur og fleira hefur hækkað um 11,2% síðan um áramót sem skýrist að miklu leyti af því að kartöflur hafa hækkað um 23,4%. Olíur og feitmeti hafa hækkað um 9,9% meðal annars vegna þess að smjör hefur hækkað um 12,4%. Ávextir hafa hækkað um 9,3%, en epli hafa hækkað um 30,3%, appelsínur 19,5% og bananar um 8,8%.“

Á hinum endanum hafi fiskur einungis hækkað um 3,1% síðan um áramót, og gosdrykkir, safar og vatn um 3,6%.

Vísitalan segi ekki alla söguna

Að lokum er bent á í hagsjánni að útreikningar á vísitölunni taki ekki inn staðkvæmdarvörur.

„Þannig má ætla að ef að epli eða kartöflur hækka um tugi prósenta munu fólk kaupa í staðinn aðra ávexti og grænmeti. Þannig er líklegt að þó að matarkarfan eins og hún er í vísitölu neysluverðs hafi hækkað um 6,3% síðan um áramót sé líklegt að matarútgjöld dæmigerðs heimilis hafi ekki hækkað alveg jafn mikið.“

• Blogga um frétt