Merkilegt hve lengi gosið hélt dampi

Eldvirkni á Reykjanesskaga | 10. maí 2024

Merkilegt hve lengi gosið hélt dampi

Veðurstofa Íslands lýsti í gær yfir lokum eldgossins sem hófst við Sundhnúkagígaröðina 16. mars.

Merkilegt hve lengi gosið hélt dampi

Eldvirkni á Reykjanesskaga | 10. maí 2024

Veðurstofa Íslands lýsti í gær yfir lokum eldgossins sem hófst við Sundhnúkagígaröðina 16. mars.

Veðurstofa Íslands lýsti í gær yfir lokum eldgossins sem hófst við Sundhnúkagígaröðina 16. mars.

Þorvaldi Þórðarsyni, prófessor í eldfjallafræði, þykir merkilegt hve lengi gosið náði að halda dampi miðað við hve lítil framleiðnin var síðustu dagana. Mat Veðurstofan hana undir einum rúmmetra á sekúndu undir það síðasta.

Kvikusöfnun heldur áfram undir Svartsengi. Gera líkanreikningar ráð fyrir því að um 13 milljón rúmmetrar af kviku hafi bæst við í kvikuhólfið frá 16. mars. Aldrei hefur meiri kvika safnast fyrir í kvikuhólfinu frá því að jarðhræringarnar við Sundhnúkagíga hófust á síðasta ári.

„Því verður að teljast líklegt að kvika hlaupi aftur úr kvikuhólfinu undir Svartsengi yfir í Sundhnúkagígaröðina áður en langt um líður,“ kom fram í tilkynningu Veðurstofunnar frá því í gær.

Spurning hvort nægilegur þrýstingur byggist upp

Þorvaldur Þórðarson eldfjallafræðingur.
Þorvaldur Þórðarson eldfjallafræðingur. mbl.is/Arnþór

Í samtali við Morgunblaðið nefnir Þorvaldur að landrisið undanfarnar vikur hafi verið hægara en fyrir síðustu eldgos við Sundhnúkagígaröðina. „Það er spurning hvort það nái að byggjast upp nægilegur þrýstingur þarna niðri til þess að þakið rofni og við fáum annað gos eða hvort þetta lognast alveg út af.“

Spurður hvort honum þyki þó ekki líklegt að það gjósi aftur svarar Þorvaldur játandi. Fari kvikan af stað telur hann langlíklegast að eldgos brjótist út á svipuðum slóðum og áður, suðaustan við Stóra-Skógfell.

„Framvindan getur orðið svipuð og hún hefur verið í fyrri gosum,“ segir Þorvaldur og nefnir að það gætu orðið „smá læti í byrjun“. Síðan myndi gosið líklega lognast hratt út af þar sem rúmmál kvikunnar sem safnast hefur fyrir í kvikuhólfinu sé lítið.

„Það tekur enga stund að tæma [kvikuhólfið],“ segir Þorvaldur og nefnir að stór hluti kvikunnar í síðustu gosum hafi komið upp á fyrstu fimm til sex klukkustundum gossins. Gæti svipað gerst þegar kvika brýst næst til yfirborðs.

Gosin öll afllítil

Eldgosið sem hófst 16. mars er það langlífasta frá því að röð eldsumbrota hófst í desember. Spurður út í langlífi eldgossins segir Þorvaldur líklegt að hluti þeirrar kviku sem hefur flætt úr iðrum jarðar og inn í kvikuhólfið undir Svartsengi hafi streymt upp til yfirborðs.

Nánari umfjöllun er að finna í Morgunblaðinu sem kom út í dag. 

mbl.is