Flotinn verður sífellt sparneytnari

Olíunotkun íslenska skipaflotans hefur minnkað jafnt og þétt á þessari öld og mögulegt að í framtíðinni geti nýir orkugjafar komið í stað skipaolíunnar. Þetta segir Guðbergur Rúnarsson, verkfræðingur hjá Samtökum fyrirtækja í sjávarútvegi.

Að sögn Guðbergs hefur olíunotkun farið minnkandi í öllum skipaflokkum, og á sama tíma hefur olíunotkun við veiðar, mælt á hvert kílógramm af afla, dregist saman. „Ástæðurnar fyrir þessari þróun eru nokkrar. Fyrst ber að nefna að á 10. áratugnum var meiri sókn á miðin, og því minna fiskað á hverja sóknareiningu. Þegar líða tók á 21. öldina batnaði kvótastýring í þorski og fleiri tegundum, og með því urðu veiðar markvissari og olíunotkun minni að sama skapi,“ útskýrir Guðbergur. „Samhliða þessu er tæknin að breytast og gömlum skipum skipt út fyrir ný og sparneytnari. Einnig hafa orðið miklar framfarir í hönnun veiðarfæra og t.d. troll í dag mun opnari en þau voru fyrir 10 árum og hægt að stýra hlerunum betur svo að þeir dragist ekki eftir botninum með tilheyrandi álagi á vélar skipanna. Veiðarfærin hafa líka stækkað og veiða betur, sem stuðlar að minni olíunotkun.“

Er olíusparnaðurinn verulegur og segir Guðbergur að reikna megi með að frá 1997 til 2016 hafi olíunotkun flotans farið úr um 248 þúsund tonnum niður í 135 þúsund tonn. Er ekki ósennilegt að fyrir greinina í heild þýði þessi minnkaða olíunotkun sparnað upp á u.þ.b. milljarð króna árlega ef miðað er við olíunotkunina eins og hún var mest árið 1997. „Óneitanlega hefur hækkun olíuverðs líka verið mikill áhrifavaldur. Um miðjan 10. áratuginn kostaði olíufatið í kringum 11 dali en var komið yfir 120 dali, og vel það, á fyrsta áratug þessarar aldar. Kostar hráolían í dag um 48 dali fatið,“ segir Guðbergur. „Hefur hækkað eldsneytisverð knúið útgerðir til að leita nýrra leiða við hönnun skipanna og sjáum við afraksturinn í nokkuð óvenjulegu útliti margra nýjustu skipa íslenskra útgerðarfélaga, með vélar sem eru minni en áður.“