Eli Hager, blaðamaður hjá The Marshall Project, vann að greininni í tvö ár áður en hún birtist en þar er meðal annars fjallað um þær breytingar sem hafa orðið í Jacksonville eftir að Melissa W.Nelson tók við embætti saksóknara í janúar 2017. 

Í kosningunum 2016 var Melissa Nelson kjörin saksóknari í hennar stað. Nelson, sem er repúblikani líkt og forveri hennar í embætti, hét því í kosningabaráttunni að beita framsækinni saksókn og feta svipaða leið og gert er víðar í Bandaríkjunum þar sem betrun er höfð að leiðarljósi.

Nelson styður dauðarefsingar og fangelsun þeirra sem fremja alvarlega glæpi. Aftur á móti telur hún ekki rétt að sama refsing eigi við um alla. Til að mynda ef þrjú börn stela brauði en ástæðan á bak við getur verið ólík. Eitt þeirra stelur því að áeggjan annarra, annað vegna þess að það er svangt og það þriðja ánægjunnar vegna. 

Eitt af málunum sem Nelson tók við af Corey var morðið á Shelby Farah árið 2013. Shelby Farah var tvítug stúlka af arabískum uppruna sem var skotin til bana í vopnuðu ráni í farsímaverslun sem hún starfaði í. Það tók lögreglu aðeins nokkra daga að handtaka 21 árs gamlan svartan mann, James Rhodes, fyrir morðið en réttarhöldin frestuðust árum saman á sama tíma og Corey krafðist dauðadóms yfir Rhodes þrátt fyrir andmæli móður Farah, Darlene.

Í fyrstu hafði Darlene Farah viljað lauma byssu inn í réttarsalinn og drepa Rhodes. Hún veit sem er að mál þar sem dauðarefsing á í hlut velkjast oft um í réttarkerfinu árum saman, þau sundra fjölskyldum og veita sjaldan sálarró. En eftir að fyrrverandi alríkislögreglumaður, sem hún réð til starfa til þess að rannsaka fortíð Rhodes, upplýsti hana um ýmislegt úr lífshlaupi hans komst hún að þeirri niðurstöðu að dauðarefsing væri ekki lausnin. Því hann væri ekki síður fórnarlamb.

Amma Rhodes tók hann til sín þegar hann var smábarn og móðir hans stakk hann af og faðir hans var ítrekað dæmdur í fangelsi. Bílstjórinn sem keyrði Rhodes á dagheimilið minntist þess að Rhodes hafi oft grátið úr hungri í bílnum hjá honum og á félagsmiðstöð þar sem hann dvaldi oft í barnæsku var hann beittur kynferðislegu ofbeldi af hálfu annars drengs sem og ráðgjafa.

Farah reyndi ítrekað að fá heimild Corey saksóknara til að hitta Rhodes að máli en fékk ávallt synjun. Þegar Nelson tók við starfi saksóknara féll hún frá kröfu um dauðarefsingu og heimilaði Farah og fjölskyldu hennar að hitta Rhodes.

Frétt New York Times

Á fundinum bað Farah Rhodes að lýsa útliti dóttur hennar og hann gerði það og Farah lýsti mannkostum dóttur sinnar. Rhodes sagði Farah að eina ósk hans í lífinu hafi verið að eignast fjölskyldu eins og þeirra. Ef svo hefði verið efaðist hann um að væri morðingi í dag. 

Undanfarin ár hefur Farah unnið með ungmennum sem minna hana á Rhodes og barnæsku hans. Rhodes skrifaði blaðamanni Marshall Project að samtalið við Farah og að hún hafi viljað fyrirgefa honum ódæðisverkið hafi snert hann svo mikið að hann hafi ákveðið að gerast leiðbeinandi ungra manna í fangelsinu þar sem hann mun afplána það sem eftir lifir ævinnar. Að hjálpa öðrum sem eru í þörf.

Deborah og Michael Liles gengu í hjónaband árið 1975 en þau höfðu verið par frá því í menntaskóla. Um miðjan níunda áratuginn keypti fjölskyldan hús sem var nefnt kastalinn af nágrönnum. Þegar börnin uxu úr grasi fór Debbie að starfa sem tónlistarkennari í almenna skólakerfinu. 

Jacksonville er líkt og mörgum þéttbýlisstöðum í Bandaríkjunum skipt upp eftir kynþáttum og húsið sem fjölskyldan bjó í var á sínum tíma „hvítt hverfi“ en þegar þau fluttu inn voru flestir íbúanna svartir. 

Hverfið er í norðurhluta Jacksonville þar sem flestir íbúarnir eru fátækir og hið opinbera hefur lagt litla áherslu á að fjárfesta í skólum og velferðarþjónustu. Á sama tíma jókst glæpatíðni í hverfinu og árið 1993 þegar Debbie var ein heima var bankað upp á hjá henni. Fyrir utan stóð maður sem spurði hvort hann gæti fengið að vinna í garðinum. Debbie sagði að eiginmaður hennar gæti örugglega aðstoðað hann þar sem hann starfaði við vinnumiðlun. En það skipti engum togum, maðurinn réðst inn og barði hana. Hún lét hann fá 50 Bandaríkjadali, giftingarhringinn og bíllyklana.  Hann batt hana og skildi hana eftir. Þegar lögregla kom á vettvang fann hún Debbie liggjandi í blóði sínu. 

Debbie jafnaði sig en innbrotið hafði veruleg áhrif á fjölskylduna og trú hennar á kristilegri fyrirgefningu bar álitshnekki. Hún og Mike sögðu í viðtali að árásarmaðurinn, Curtis Head, sem var svartur og með langan brotaferil að baki, ætti að dúsa á bak við lás og slá það sem eftir væri ævinnar. Mike gekk til liðs við samtök sem berjast fyrir hertum refsingum og var virkur í samtökunum.

Þrátt fyrir árásina ákvað Liles-fjölskyldan að búa áfram í húsinu og skipti þar engu að ítrekað var brotist inn hjá þeim og ýmsu stolið, jafnvel garðskála í heilu lagi. 

Meira en tveimur áratugum eftir fyrstu árásina, að morgni 23. mars 2017, var Debbie ein heima þegar Adam Christopher Lawson Jr., 24 ára að aldri, kom að húsinu og kannaði hvort einhvers staðar væri hægt að komast inn um opinn glugga. Hann hafði nýlokið afplánað sex ára dóm fyrir innbrot og bjó í hjólhýsagarði skammt frá. 

Hann hafði gengið í gegnum ýmislegt á sinni stuttu ævi. Hann var smástrákur þegar hann neytti fíkniefna sem mamma hans hafði skilið eftir en hún var ítrekað dæmd í fangelsi fyrir fíkniefnabrot. Sem unglingur fjármagnaði hann neysluna með innbrotum og þjófnuðum og var einu sinni lagður inn á sjúkrahús vegna ofskömmtunar.

Lawson fann sér leið inn í húsið og reyndi að fela sig þegar hann sá Debbie en hún varð vör við hann. Hann lýsti því síðar á þann veg að hún hafi gripið golfkylfu sem hann hafi þrifið af henni og elt hana inn í eldhús. Þar barði hann Debbie með kylfunni þangað til hann höfuðkúpubraut hana. Lawson stal öllu á milli himins og jarðar í húsinu og hlóð góssinu inn í Buick-bíl fjölskyldunnar, svo sem tveimur sjónvarpstækjum, fartölvum, mat og fleira.

Nokkrum tímum síðar kom Mike heim í hádeginu og tók eftir að bíllinn var horfinn og frystirinn í bílskúrnum stóð galopinn. Þegar hann kom inn var golfkylfan það fyrsta sem mætti honum og blóðslettur um allt. 

Rækja sem ber ábyrgð á að ég er ekkill í dag

Gerald var að tala við nemanda í síma þegar hann hlustaði á talskilaboðin frá föður sínum sem sagði aðeins: Sonur – Þeir náðu henni í þetta skiptið. 

Um kvöldið höfðu öll fimm börn Liles-hjónanna náð á heimili fjölskyldunnar þar sem þau horfðu á lík móður þeirra borið út í líkpoka. Snemma morguninn eftir ætluðu þau aftur inn á bernskuheimilið en var synjað inngöngu þar sem tæknideild lögreglunnar var að störfum í húsinu. 

Systkinin vildu aðstoða lögreglu við leitina að morðingja Debbie og fóru á milli fyrirtækja og kirkja í nágrenninu þar sem þau fengu að skoða efni úr öryggismyndavélum í þeirri von að rekast á Buick-bifreið foreldranna sem morðinginn hafði stolið. Með þeirra aðstoð tókst að púsla saman myndskeiði þar sem Buick-bifreiðinni sést ekið inn á bílastæði hjólhýsagarðsins þar sem Lawson bjó. Með myndskeiðið í farteskinu sem og fleiri upplýsingar gat lögreglan handtekið Lawson einni og hálfri viku eftir morðið. 

Þegar Lawson kom fyrir dómara í fyrsta skiptið var Liles-fjölskyldan mætt snemma í réttarsalinn. Þegar Lawson kom inn í salinn urðu þau öll undrandi. Því það kom þeim á óvart hversu lágvaxinn og góðlegur hann var. „Ég átti von á skælbrosandi skepnu,“ sagði Mike við Gerald. „Það er óþægilegt að sjá að þessi smárækja ber ábyrgð á að ég er ekkill í dag.“

Eftir að dómari hafði farið yfir réttindi Lawson hljóp Michelle út úr réttarsalnum og kastaði upp. Öll fjölskyldan, að Rockey undanskildum, vildi að Lawson yrði dæmdur til dauða. Rockey er alfarið á móti dauðarefsingum og morðið á móður hans breytti ekki þeirri afstöðu. Enn í dag er Gerald sannfærður um réttmæti dauðarefsinga í ákveðnum málum. Annars hafa þau öll skipt um skoðun. Eftir að hafa setið dögum saman svo mánuðum skipti í réttarsalnum þar sem tekist var á um ýmis atriði svo sem hvort Lawson væri sakhæfur. 

Fjölskyldan hitti saksóknara reglulega á fundum sem er meira aðgengi en flest fórnarlömb saknæms athæfis fá. Stundum leið þeim eins og upplýsingaflæðið væri of mikið til að mynda þegar þau hittu einn úr hópi saksóknara á göngum dómshússins sem tjáði þeim að það væri ekki nóg með að Debbie hafi verið barin til bana heldur bæri hún greinileg merki kyrkingar. Réttarmeinafræðingur mat það svo út frá því að allar æðar í augum hennar hefðu sprungið. Morðið hafi verið einstaklega viðbjóðslegt og grimmilegt þannig að auðveldlega væri hægt að fara fram á dauðarefsingu yfir morðingjanum. 

Sumarið 2018 tjáði Lawson lögmanni sínum að hann væri reiðubúinn til að játa sök ef fallið yrði frá beiðni um dauðarefsingu af hálfu saksóknara. Á fundi með saksóknara sagði Mike að hann væri reiðubúinn til þess að skoða tilboð Lawsons gegn því að fjölskyldan megi hitta hann fyrst.

Nelson sagði við Liles fjölskylduna að hún væri reiðubúin til að skoða það enda hefði hún góða reynslu af því í tveimur morðmálum. 

Ný tækni leiddi til handtöku

Þar á meðal var fjölskylda Freddie Farah en hann var skotinn til bana í matvöruverslun sinni í Jacksonville árið 1974. Áratugum saman var morðið óleyst morðgáta, það eina sem lögreglan hafði í höndunum voru fingraför á pakka með kökudufti, krukku með kökukremi og gosdós sem hafði verið skilin eftir við afgreiðsluborðið. 

Árið 2016 tókst með nýrri og bættri tækni að tengja fingraförin við mann sem bjó í New Orleans. Johnie Lewis Miller, sem er einnig þekktur undir listamannsnafninu Louie frændi. Götulistamaður sem hafði í áratugi haft atvinnu af því að standa eins og myndastytta með hatt og bindi með bandaríska fánanum á götuhorni í franska hverfi borgarinnar. 

Miller, sem var orðinn 63 ára gamall, var framseldur til Flórída þar sem hann var ákærður fyrir morð. En þegar eina vitnið að morðinu lést voru litlar líkur á sakfellingu. Níu mánuðum áður hafði máli Shelby Farah lokið á farsælan hátt og Nelson ákvað að reyna aftur. Hún lagði til að Miller myndi játa á sig morðið og svara öllum þeim spurningum sem fjölskylda Freddie Farah hefði fram að færa gegn því að Nelson yrði ekki dæmdur í fangelsi. Nelson samþykkti og fundi var komið á 20. apríl 2018.

Málmhlutur sem breytti lífinu til frambúðar

Þegar morðingi föður Bobby Farah gekk inn í herbergið setti Bobby höndina í vasann og dró upp byssukúlu og leit í augu Johnie Lewis Miller sem hafði skotið Freddie Farah til bana fyrir áratugum síðan og sagði: „Þessi litli málmhlutur breytti lífi okkar til frambúðar.“