Forskotið byggist á nánu og góðu samstarfi
Setja bókamerki
Gaman hefur verið að fylgjast með velgengni Völku, og sjá fyrirtækið komast hratt og vel í hóp þeirra allrabestu á sviði fiskvinnslutækni. Fyrirtækið var stofnað árið 2003 af Helga Hjálmarssyni og framleiðir í dag fjölbreyttan búnað fyrir fiskvinnslur en tækni Völku tekur við fiskinum eftir hausun, flökun og roðflettingu. Fyrsta skrefið í Völku-búnaðinum er forsnyrting en síðan fer fiskurinn í vatnsskurðarvél sem greinir fiskinn og sker eftir kúnstarinnar reglum og flokkar fyrir pökkun. Þekktasta vara Völku er einmitt vatnsskurðarvélin sem fyrirtækið setti fyrst á markað fyrir átta árum og þykir hafa markað tímamót í bættri hráefnisnýtingu og aukinni verðmætasköpun í greininni.
Auður Ýr Sveinsdóttir er aðstoðarframkvæmdastjóri Völku og segir hún að árangurinn megi ekki síst þakka góðu samstarfi við viðskiptavinina. Eru ekki nema átta ár síðan fyrsta vatnsskurðarvél Völku var tekin í notkun, í fiskvinnslu HB Granda, og segir Auður að slík verkefni byggist á gagnkvæmu trausti og miklum metnaði viðskiptavinarins á sviði tæknilegrar framþróunar í fiskvinnslu.
Eins og lesendur vita er kraftaverki líkast hvað vinnslubúnaður fyrirtækja eins og Völku ræður við og þannig notar vatnsskurðarvélin röntgentækni til að greina hvar beingarðurinn liggur í hverju flaki, samspil röntgen, leysigeisla og myndavélatækni reiknar svo út af nákvæmni lögun og þyngd hvers flaks sem fer í gegnum vélina. Skurðartækið sjálft beinir hárfínni og öflugri vatnsbununni á alla mögulega vegu og bæði sker í burtu beingarðinn og annað sem röntgenmyndavélin kann að hafa komið auga á. Álgrím reikna svo út heppilegastu skiptingu í bita byggt á því skurðamynstri sem vinnslustjórinn hefur valið og þannig er verðmæti hvers flaks hámarkað. Bitunum sem koma úr vélinni má dreifa á ólíka staði innan fiskvinnslunnar, og þannig gætu t.d. hnakkastykkin farið rakleiðis í pökkun og þaðan beint út á flugvöll og áleiðis til kaupenda í öðrum löndum, á meðan aðrir bitar fara í frysti eða þá leið sem tryggir hæst afurðaverð.
Risaverkefni að ljúka
Þegar litið er yfir sviðið blasir við að vöxtur Völku er rétt að byrja. Fyrirtækið er um þessar mundir að styrkja stöðu sína á Íslandi og í Noregi og hafa vélar fyrirtæksins sannað gildi sitt í fiskvinnslum bolfiskútgerða sem og í sláturhúsum fyrir laxfiska. Þá er Valka um þessar mundir að legga lokahönd á stóra fiskvinnslu í Múrmansk og óhætt að reikna með fleiri verkenfum í Rússlandi í takt við öra tæknivæðingu sjávarútvegsfyrirtækja þar í landi.
Auður minnir á að tæknivæðing rússnesks sjávarútvegs kemur m.a. til af því að ríkisstjórn Pútíns ákvað að umbuna þeim útgerðum með auknum kvóta sem fjárfesta í nýjum og betri fiskvinnslum og skipum. Valka sér um uppsetningu fiskvinnslunnar, sem er í eigu útgerðarinnar Murman, og er heildarhönnun verksmiðjunnar í höndum Völku þó að fleiri tækjaframleiðendur komi að verkefninu. Koma um 80% tækjabúnaðarins frá íslenskum fyrirtækjum eins og Skaganum 3X, Kappi og Slippinum á Akureyri. Um u.þ.b. 1,3 milljarða króna framkvæmd er að ræða og verður fiskvinnsla Murman líklega tæknivæddasta bolfiskvinnslan í Rússlandi.
Að sögn Auðar hefur verkefnið gengið mjög vel og ánægjulegt að starfa með Rússunum. „Starfsfólk okkar í Noregi hefur borið hitann og þungann af bæði sölu verkefnisins og utanumhaldi, en einnig hefur fjöldi fólks á Íslandi unnið að verkefninu í Múrmansk í skemmri eða lengri tíma. Góð liðsheild er innan fyrirtækisins, allir vinna samhentir að einu marki, og hefur hópurinn verið samstilltur í að takast á við allar þær áskoranir sem hafa komið upp á framkvæmdatímanum.“
Lífið getur verið erfitt í rússneskum borgum, og á það t.d. við um Múrmansk að þar getur orðið skelfing kalt á veturna, ekta rússneskur blær er á mannlífinu og ekki endilega mikið um að vera fyrir aðkomufólk. Spurð hvort dvölin í Múrmansk hafi reynt á starfsfólkið af þessum sökum segir Auður að sérfræðingar Völku kalli ekki allt ömmu sína og séu því alvanir að þurfa að dvelja fjarri heimahögum vegna uppsetningar vinnslutækja. „Við gættum þess að reyna að hafa hverja vinnuferð að hámarki 2-3 vikur að lengd svo fólk dvelji ekki of lengi fjarri ástvinum sínum en að auki réðum við sérstaklega til okkar rússneskumælandi starfsfólk. Vissulega voru vinnudagarnir langir og krefjandi en það fór ágætlega um okkar fólk og heimamenn gestristnir.“
Verðum áfram í fremstu röð
En hvað þýðir það fyrir íslenskan sjávarútveg ef Rússland og aðrir keppinautar tæknivæðast? Markaðsgreinendur hafa bent á að það tækniforskot sem íslenskur sjávarútvegur hefur notið um allangt skeið vari ekki endilega að eilífu enda sjá aðrar þjóðir líka hag sinn í að tæknivæða veiðar og vinnslu, og þar með auka afköst og skilvirkni samhliða því að stórauka gæði vörunnar. Er þessi þróun óhjákvæmileg, hvort sem tæknin sem notuð er í sjávarútvegsfyrirtækjum annarra þjóða kemur frá Íslandi eða annars staðar að.
Auður bendir á að íslensk útgerðarfyrirtæki þurfi ekki að óttast harðnandi samkeppni, en greinin megi vitaskuld ekki sofna á verðinum heldur þurfi að halda áfram að vinna að nýsköpun og tækniþróun. „Við getum viðhaldið forskotinu enda búum við að mikilli þekkingu og byggjum árangurinn á nánu og góðu samstarfi fyrirtækjanna og fræðasamfélagsins. Það er þar sem forskotið liggur í reynd, og ef nýsköpun er sinnt sem skyldi munu íslensk sjávarútvegsfyrirtæki alltaf njóta góðs af því að hafa nýjustu og bestu tækni sem fáanleg er,“ útskýrir hún og bætir við að tæki eins og þau sem verið er að setja upp í Múrmansk hafi sinn endingartíma og muni úreldast einn góðan veðurdag. „Markaðurinn er í stöðugri þróun og neytendur að kalla eftir nýjum vörum, sem þýðir að þróa þarf tækni sem mætir þessum kröfum enn betur.“
Sést þetta forskot kannski hvað best á nýrri fiskvinnslu Samherja sem rís núna á Dalvík. Segir Auður að fiskvinnslan á Dalvík verði risastór með fjórar skurðarlínur sem vinna saman til að hámarka verðmæti hvers flaks og um leið skapa mikinn hraða og sveigjanleika í starfseminni. Þar verður hægt að verka mikið magn afla á skömmum tíma og ganga enn lengra í að tryggja sem besta meðferð hráefnisins frá veiðum og þar til fiskurinn er kominn í hillur verslana. „Verður fiskvinnslan sú tæknivæddasta í heimi, með margfalda afkastagetu á hvern starfsmann borið saman við það sem tíðkast víðast hvar erlendis.“
Viðtalið við Auði Ýr var fyrst birt í 200 mílum, sérblaði Morgunblaðsins um sjávarútveg, 7. apríl.
150 loftárásir á 300 skotmörk Hisbollah
Molnað getur undan metnaði nemenda
Óvíst hvernig valið verður á lista Miðflokksins
Neitar ekki viðræðum við Miðflokkinn
Einmanaleiki og aftenging
Bíll lögreglumannsins brenndur að sænskri pöntun
Bráðalæknar nú á vakt Neyðarlínu