Evrópusambandið mun á næstunni færa Alþjóðaviðskiptastofnuninni (WTO) lista yfir þær bandarísku vörur sem sambandið hyggst tollaleggja með það að markmiði að tollarnir taki gildi í næsta mánuði. Tollalagningin er svar ESB við tollum Bandaríkjastjórnar á innflutt stál og ál frá Evrópusambandinu, Kanada og Mexíkó, sem Donald Trump Bandaríkjaforseti samþykkti 31. maí og tóku gildi degi síðar.
Trump kynnti áform sín um tollalagningu fyrst í mars og tóku þeir gildi í sama mánuði. Degi áður en þeir tóku gildi tilkynnti Hvíta húsið hins vegar um tímabundna undanþágu fyrir Evrópusambandið, Mexíkó, Kanada, Ástralíu, Suður-Kóreu, Brasilíu og Argentínu, en ríkin höfðu öll komið áhyggjum sínum af tollunum á framfæri við Bandaríkjastjórn.
Síðastnefndu löndin fjögur hafa síðan fengið varanlega undanþágu frá tollunum, en Evrópusambandið, Kanada og Mexíkó fengu, sem fyrr segir, ekki sömu meðferð.
Viðbrögðin ættu ekki að koma Bandaríkjastjórn á óvart. Evrópusambandið hefur allt frá tilkynningu Trump í mars undirbúið hugsanlegt tollastríð við Bandaríkin og varað við því að svarað verði í sömu mynt, verði ríki sambandsins ekki undanskilin stál- og áltollunum.
Í minnisblaði frá framkvæmdastjórn ESB frá í mars segir að tollarnir verði lagðir á bandarískt stál sem flutt er inn til Evrópu, en andvirði þess er um 2,8 milljarðar evra á ári, auk landbúnaðarvara á borð við borubon-viskí, hnetusmjör, trönuber og appelsínusafa. Tollunum er einkum beint að ríkjum sem eru Bandaríkjaforseta, og repúblikönum, mikilvæg í kosningum. Þeim er ætlað að skapa óvinsældir og þrýsting á Bandaríkjastjórn að afnema tolla á Evrópusambandið.
Jyrki Katainen, fyrrverandi forsætisráðherra Finnlands og einn varaforseti framkvæmdastjórnar ESB, segir öll aðildarríkin hafa samþykkt aðgerðaráætlunina gegn Bandaríkjunum og áttað sig á mikilvægi þess að standa saman.
„Öll aðildarríkin átta sig á að vilji þau standa vörð um reglur og viðskipti þurfi að spila samkvæmt bókinni. Það er erfitt að meta hvað Trump forseti gerir næst, en þetta er okkar svar.“
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem Evrópusambandið bregst á þennan hátt við tollahækkunum Bandaríkjastjórnar. Árið 2002 lagði George W. Bush, þáverandi Bandaríkjaforseti, svipaðan toll á innflutt stál.
Evrópusambandið, Japan, Kórea, Taívan, Sviss og Brasilía stefndu Bandaríkjastjórn fyrir dómstól Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar (WTO) sem úrskurðaði ári seinna að tollarnir væru brot á alþjóðlegum viðskiptaskuldbindingum Bandaríkjanna. Var Bandaríkjastjórn gert að greiða rúmlega 2 milljarða Bandaríkjadala í sekt ef tollarnir væru ekki afnumdir hið snarasta. Er það hæsta sekt sem WTO hefur lagt á aðildarríki.
Bush forseti lýsti því yfir, eftir að dómur var fallinn, að hann hygðist ekki fella tollana úr gildi. Brást Evrópusambandið þá við með því að hóta tollum á bandarískan varning sem framleiddur var í lykilríkjum forsetans, Flórída-appelsínur, bíla frá Michigan og fleira. Innan við mánuði síðar hafði Bush afnumið tollana til að afstýra viðskiptastríði.