Vilja fá að veiða í fleiri veiðarfæri

Minni afli línubáta frá Snæfellsnesi hefur skapað erfiðleika í haust fyrir þá sem beita í landi. Aflatregða og smár fiskur bætast við lægra verð á fiskmörkuðum, en á sama tíma hefur tilkostnaður í landi aukist.

Bárður Guðmundsson, útgerðarmaður í Ólafsvík og formaður Samtaka smærri útgerða, segir að á síðustu árum hafi afli farið minnkandi á línuveiðum. Sjórinn hafi verið hlýrri en áður og fyrir Norðurlandi muni nú heilum þremur gráðum miðað við síðasta haust. Í raun sé um breytingar í náttúrunni að ræða, sem erfitt sé að bregðast við. Fiskurinn hafi meira æti og taki miklu verr, sérstaklega stærri og verðmætari fiskurinn.

Ekki hagkvæmt að keyra bjóðin langa leið daglega

„Þoskurinn tekur ekki beituna þegar hann getur fengið nýtt og ferskt síli,“ segir Bárður. „Ef við veiðum eitthvað smávegis er það yfirleitt smár fiskur og þá lokar Fiskistofa svæðinu í tvær vikur. Að auki gengur það þvert á áætlanir um uppbyggingu þorskstofnsins að veiða bara smáfisk. Meðan sú staða er á miðunum, að stærri fiskurinn tekur ekki beitu, þurfum við að fá að veiða í önnur veiðarfæri.“

Bárður segir að staðan sé erfið hjá þeim sem landbeita línuna en töluverð útgerð er á landbeitta línu frá Rifi og Ólafsvík, Norðurlandi vestra og á Vestfjörðum. Bárður gerir út línubátinn Kristin SH 812 ásamt Þorsteini syni sínum og hafa þeir undanfarin ár landað um 1.400 tonnum af bolfiski og rúmlega 100 tonnum af makríl. Fjórir eru í áhöfn bátsins og sjö vinna við beitningu í landi.

„Undanfarin 16 ár höfum við flutt okkur norður fyrir land strax um mánaðamótin ágúst-september og róið þaðan þar til sjór fer að kólna í Breiðafirði, sem er í lok nóvember, byrjun desember. Aflabrögð hafa verið talsvert betri fyrir norðan undanfarin ár. En nú bregður svo við að sjávarhitinn í Húnaflóa er svipaður og í Breiðafirði og það höfum við aldrei séð áður. Þegar við gerðum út fyrir norðan þurftum við að keyra á hverjum einasta degi með bjóðin frá Ólafsvík og aftur til baka með tilheyrandi kostnaði.

Það myndi gjörbreyta rekstrarumhverfi krókaaflamarksbáta ef þeim yrði heimilt að veiða í net. Samtök smærri útgerða hafa barist fyrir því að krókaaflamarksbátar fái að velja þau veiðarfæri sem best henta hverjum og einum. Í aflamarkskerfinu hafa menn alla möguleika á að bregðast við vandanum með því að skipta um veiðarfæri.

Mikil hækkun veiðigjalda

Til okkar sem erum í krókaaflamarkinu eru gerðar sömu kröfur og til annarra um að greiða enn hærra veiðigjald en áður. Samt erum við bundnir af stærð báta og við aðeins eitt veiðarfæri, sem er orðið óhagkvæmt vegna hlýnunar sjávar. Afsláttur vegna kvótakaupa féll niður með nýju fiskveiðiári og hjá okkar útgerð þýðir það að veiðigjöldin hækkuðu um 450% á milli ára,“ segir Bárður.

Útgerðir hafa mætt þessari stöðu á ýmsan hátt og til dæmis skipti Saxhamar SH frá Rifi yfir á dragnót um fiskveiðiáramótin. Skipið er í aflamarkskerfinu og hafði í áraraðir verið á netum og línu. Erfið staða á Snæfellsnesi og víðar á síður við um stóru línubátana sem beita um borð og hafa meðal annars verið austur við Langanes í haust.